اگر چه در دههی اخیر، استفاده از تکنولوژی وفضای مجازی بسیار بیش تر از قبل شده و همهی ما به نوعی درگیر هستیم. اما گاهی بعضی از پدرو مادرها، برای تغییرات رفتاری فرزندشون و زمانی که برای اون اختصاص میدن ابراز نگرانی میکنن. پدر ومادر شاهد این موضوع هستن که بچهها، تایم زیادی از روز رو به فضای مجازی اختصاص میدن و جدای از معایب دادهها و اطلاعاتی که دریافت میکنن، افت تحصیلی و بر هم خوردن خواب و خوراک بچهها نیز اون ها رو نگران می کنه. سؤالی که برای پدر و مادر مطرح میشه این هست که چه وقت استفاده از اینترنت، به اعتیاد فضای مجازی تعبیر میشه و نگران کننده هست.
اعتیاد به فضای مجازی
اگر چه علائمی که یک شخص وابسته به فضای مجازی داره، شبیه به اعتیادهای دیگه هست و حتی ما شاهد آزاد شدن انتقالدهندههای عصبی هم به موقع استفاده از اینترنت هستیم، اما تاکنون در انجمن روانشناسی آمریکا، به عنوان یک اختلال از اون صحبت نمیشه. با این وجود در کشوری مث چین، ما شاهد هستیم که یک اختلال به حساب میاد. روانشناسان، با این وجود تلاش کردن که اعتیاد به اینترنت رو در زیر مجموعهی اختلالهای دیگه به شمار بیارن. یکی از این اختلالها، اختلال کنترل تکانه و دیگری، اختلال وسواس جبری هست.
علائم اعتیاد به اینترنت
شاد این سؤال برای شما هم مطرح بشه که به چه کسی میتونیم بگیم که اعتیاد فضای مجازی داره. درواقع یافتن چه مؤلفههایی میتونه این اخطار رو بده که با یک استفادهی معمولی از فضای مجازی، سر و کار نداریم و قضیه بیشتر از اینهاست. در ادامه به برخی از این علائم میپردازیم.
زمان زیاد
یکی از اصلیترین عاملهایی برای اعتیاد فضای مجازی وجود داره، اختصاص دادن زمان زیاد به فضای مجازی هست. این افراد، اکثر ساعت روز رو گوشی و لب تاب به دست هستن. شاید در طول روز، زمان کمی رو ببینید که این افراد هیچ استفادهای از فضای مجازی نمیکنن.
بی حوصله عصبی و بدخلق
اگر زمانی در طول روز و به هر دلیلی، با قطعی و یا عدم دسترسی به اینترنت مواجه بشین، افراد دارای اعتیاد فضای مجازی، بی حوصله و بد خلق میشن و تغییر در رفتار و به هم ریختن اعصاب رو شما به وضوح میتونین ببینین.
غفلت از زندگی
فردی که اعتیاد فضای مجازی داره، فرصت رسیدگی به سایر فعالیتهای زندگیش رو نداره. انگار اولویت فضای مجازی در زندگی روزمرش، باعث غفلت از کل زندگیش میشه و بنابراین، خیلی طبیعیه که شما شاهد افت تحصیلی و یا به هم خوردن روابطش با افراد دیگه باشین.
تغییر در ساعت خواب و بیداری
افرادی هستن که تا همین چند وقت پیش، به موقع میخوابیدن و به موقع از خواب بیدار میشدن. اما حالا با تجربهی اعتیاد فضای مجازی، تا پاسی از شب مشغول فضای مجازی هستن و روزها تا ظهر در خواب هستن. به این ترتیب یکی از علائم این اعتیاد، به هم خوردن ساعات منظم خواب و بیداری این افراد است.
انواع اعتیاد به اینترنت
با توجه به اینکه افراد بیشتر چه استفادهای از اینترنت میکنن، اعتیاد فضای مجازی انواع مختلفی داره که در زیر به اون اشاره میکنیم:
سکس سایبری
سکس سایبری شامل پورنوگرافی آنلاین، اتاقهای گفتگوی فانتزی جنسی و..گفته میشه. در این اعتیاد شخص برای مشاهده، دانلود یا پورنوگرافی یا سکس سایبری معمولی با دیگران استفاده میکنه که باعث به خطر افتادن زندگی جنسی واقعی خودش میشه.
اعتیاد روی اجبار
اعتیاد به اینترنت از روی اجبار مربوط به اعتیاد به سایتهای قمار آنلاین، شرط بندی و تجارتهای سهامی میشه. علاوه بر از دست دادن زمان و اعتیادفضای مجازی، فرد متحمل خسارتهای مالی زیادی هم هست.
برقراری رابطه انلاین
بعضی از افراد به مرور، درگیر برقراری رابطه با افراد غریبه در فضای مجازی میشن و به اینکار، اعتیاد پیدا میکنن. برای اونها روابط فضای مجازی، بیشتر از فضای واقعی اهمیت پیدا میکنه چرا که خواهان این هستن که از خود واقعی اونها کسی با خبر نشه و این چیزی هست که فضای مجازی برای اونها فراهم میکنه.
جست و جوی اطلاعات
این افراد اعتیاد فضای مجازی رو به صورت سرچهای مختلف و متعدد در دنیای بزرگ اینترنت تجربه میکنن. اونها به طور دائم در حال سرچ کردن هستن و گاهی از سازماندهی همهی آن دادههایی که سرچ میکنن نیستن.
بازی کامپیوتری
اینگونه افراد به طور وسواسگونه و شدیدی، درگیر بازیهای کامپیوتری میشن. به سرعت همهی مراحل بازی رو تموم میکنن و یک ورژن جدید رو دانلود میکنن. این افراد بخش زیادی از زمان روز خود رو در پشت کامپیوترها و سیستمهای خود مشغول دانلود و نصب بازی هستن.
شبکه اجتماعی
بسیاری از افراد نسبت اعتیاد فضای مجازی رو در غالب اعتیاد به شبکههای اجتماعی چون فیسبوک، تلگرام و واتساپ و اینستگرام تجربه میکنن.
ترک اعتیاد
راهکارهای زیادی را میتوان ارائه داد که افراد از اعتیاد فضای مجازی به یک استفادهی نرمال از این نعمت جهانی برسن.
خودتان را محدود کنید
مهمترین عاملی که به شما کمک میکنه، اینه که سعی کنین برای استفاده از فضای مجازی زمانی رو در نظر بگیرین و تلاش کنین که به قول خودتون پایبند باشید. سعی کنین میزان زمان استفاده از فضای مجازی رو آهسته آهسته، کم کنید.
باز هم گفتن این نکته ضروری هست که داشتن یک برنامهی منظم برای روز، میتونه شما رو از افتادن در دام اعتیاد فضای مجازی نجات بده. اگر شما بدونین که در یک روز قرار هست که چه کارهایی رو انجام بدین و برای هر روز خود و اوقات خالی خود برنامه داشته باشین، از استفاده بیش از حد از فضای مجازی در امان میمانین.
به پیامدهای اعتیاد فکر کنید
به پیامدهای اعتیاد فضای مجازی که در خود میبینین فکر کنین. با خود در این باره صحبت کنین که آیا این عواقبی که زندگی شما را تحت تاثیر قرار داده، برای شما دردناک نیست؟
در آخر اگر هیچ کدام از این روشها مؤثر واقع نشد، به یک متخصص روانشناسی مراجعه کنین چرا که اعتیاد فضای مجازی میتونه نشانههایی از یک اختلال دیگه باشه.
سخن آخر
اعتیاد فضای مجازی، اصطلاحی هست که چند سال اخیر بسیار رایج شده. مخصوصا پدر و مادرها با تغییرات رفتاری بچهها و همچنین افت تحصیلی، به فکر میافتن که چه چارهای رو برای این مشکل در نظر بگیرن. در این مقاله تلاش شد تا ابتدا مشخص کنیم چه کسانی دچار اعتیاد فضای مجازی هستن. همچنین به این اشاره کردیم که این اعتیاد انواع مختلفی داره. در آخر تلاش کردیم راه حلهایی رو برای حل این مشکل ارائه بدیم. بدیهی است که اگر هیچ کدوم از این راهحلها مؤثر واقع نشد، مراجعه به روانشناس، ضروری هست.