وبلاگ

دعواهای بین کودکان، امری طبعیه و معمولا همیشه اتفاق میوفته. ممکنه بچه‌ها با هم در حال بازی باشن ولی ناگهان که بچه‌ها با هم گلاویز بشن. یکی از دغدغه‌های پدر و مادر اینه که در این موقع چه کار باید بکنن؟ آیا درست اینه که منتظر باشن تا  دعواهای کودکان، خود به خود تموم بشه، یا این‌که نه باید خودشون دخالت بکنن و دعوا رو خیلی زود خاتمه بدن؟ در ادامه تلاش می‌کنیم که درمورد اقدامات لازم هنگام دعواهای کودکان صحبت بکنیم و  به برخی سؤالات، پاسخ بدیم.

چرا دخالت نه؟

دلایل زیادی معمولا برای خانواده‌ها مطرح می‌شه که چرا عده‌ی زیادی از روانشناسان معتقد هستن که نباید در دعواهای کودکان دخالت کرد. در این مورد دلایلی مطرح هست از جمله:

حس جانبداری

یکی از دلایلی که برای این عدم دخالت در دعواهای کودکان، مطرح می‌شه اینه که بچه‌ها در این حالت که شما پا در میانی کنین، حس می‌کنن که شما از یک شخص، در دعواهای کودکان حمایت می‌کنین و طرف دیگر رو نادیده می‌گیرین. این حالت مخصوصا وقتی که کودک با خواهر و برادر خودش دعوا کرده باشه، بیشتر مطرح می‌شه. این‌که کودک متوجه می‌شه هر بار به اصرار پدر یا مادر، داره از حق خودش و به خاطر خواهر و برادر کوچک‌تر می‌گذره، اصلا به اون احساس خوبی نمی‌ده و این احساس بی عدالتی، بیش از پیش اون رو ناراحت می‌کنه.

ناتوانی حل مسئله

اگر همیشه در مواقع دعواهای کودکان، شما دخالت کنید، این شانس یادگیری حل مسئله‌ رو از کودک خودتون گرفتین. درواقع فرزند شما، با مسئله‌ای در ارتباطات خودش مواجه شده که باید راه‌حل‌هایی رو برای حل اون مسئله پیدا بکنه. در غیر این صورت، کودک هیچ‌گاه توانایی حل مسئله‌ در رابطه‌ رو متوجه نمی‌شه.

دخالت و تنبیه

وقتی وارد دعواهای کودکان می‌شین، به هیچ عنوان کودک رو قضاوت و تنبیه نکنین. تنبیه، نه تنها چیزی رو به کودک یاد نمی‌ده بلکه اوضاع رو بدتر هم می کنه. درواقع، کودک حتی متوجه نمی‌شه که چرا متحمل این تنبیه شده و کدوم رفتار اشتباه باعث این اتفاق هست. از طرفی، اعتمادش رو به پدر و مادر به عنوان یک منبع اطمینیان از دست می‌ده چرا که بدون این‌که از دلیل آن دعوا از او پرسیده باشن و مقصر معلوم شده باشه، اون رو تنبیه کردن.

برای مطالعه مقاله «ذهنیت والد ناکارآمد» کلیک کنید.

الگوی کودکان

همیشه در نظر داشته باشین که شما، الگوی فرزند خودتون هستین. درواقع فرزند شما، آینه‌ی رفتار شما هست. اگر خودتون فردی هستین، که در ارتباط با دیگران زود از کوره در می‌رین و مشاجره می‌کنین و حتی دست به خشونت فیزیکی هم می‌زنید، نباید انتظار داشته باشید که فرزند شما، در دعواهای کودکان، واکنش خوبی داشته باشه. پس تلاش کنین در مقابل فرزند خودتون، در ارتباط با دیگران و به خصوص موقعیت‌های تنش‌زا، خوب و عاقلانه رفتار کنین تا دعواهای کودکان شما نیز، همینطور بشه.

همدلی

یکی از مهارت‌هایی که به شما کمک می‌کنه تا دعواهای کودکان رو به بهترین نحو کنترل کنین، یاد دادن مهارت همدلی به کودک هست. کودک باید یادگرفته باشه که چطور می‌شه مسائل رو از نگاه فرد دیگه‌ای هم تماشا کرد و حال اون فرد و احساسش رو درک کرد. در این صورت، هنگامی که دعوا می‌شه، می‌تونه از دید طرف قابلش هم فکر بکنه و بنابراین دعوا رو به طریق دیگه‌ای به پایان برسونه.

مذاکره

آموختن شیوه‌ی صحیح گفت و گو و مذاکره با افراد، در پیشگیری از دعواهای کودکان نقش اساسی داره. درواقع، کودک ما نمی‌دونه که چطور می‌تونه با فرد دیگه‌ای صحبت بکنه که نظری مخالف با خودش داره، بدون این‌که دعوا و مشاجره‌ای صورت بگیره. در صورت امکان در خانه، با کودک خودتون شیوه‌های گفت و شنود درست با دیگران رو تمرین کنین و سعی کنین به او آموزش بدین که چطور می‌شه با فرد دیگری که با او مخالفه، صحبت کرد.

زنگ خطر

البته باید در نظر داشت که گاهی این دعواهای کودکان، از حالت عادی خارج می‌شه و نیازمند صحبت با یک روانشناس ماهر هست که به کودک شما کمک بکنه. درواقع، در میان دعواهای طبیعی کودکان، رفتارها و دعواهای غیر طبیعی نیز هست که می تونه زنگ خطرباشه.

خشونت

گاهی بعضی از بچه‌ها، همیشه و بعد از مدت کوتاهی بازی با هم‌سال، دعوا می‌کنن و بازی رو به هم می‌زنن. اگر این اتفاق مدام بیفته، نشون می‌ده که کودک مشکلی اساسی داره. ممکنه که کودک مهارت‌های ارتباط مؤثر با کودکان دیگه رو یاد نگرفته باشه. ممکنه که کودک پرخاشگری بیش از حدی داره که نمی‌تونه به شیوه‌ی درستی کنترلش کنه و به همین دلیل بازی با هم سالانش اغلب با شکست رو به رو می‌شه. در این صورت مهم هست که شما با متخصصی راجع به مسئله‌ی دعواهای کودکان، صحبت کنین.

روابط اجتماعی

گاهی کودک در برقراری رابطه اجتماعی با دیگران دچار مشکل باشه. به عنوان مثال مهارت‌هایی که کمک می‌کنه رابطه خودش رو با افراد دیگه حفظ بکنه. ممکنه فردی باشه که همیشه از شرکت در مهمونی‌های خونگی اجتناب کرده باشه و یا دوستی ندیده باشه و حالا در ارتباط با یک نفر دیگه، نتونه به خوبی عمل بکنه. دعواهای کودکان اگر به علت ضعف در ارتباطات اجتماعی باشه، باید در کنار یک روانشناس حرفه‌ای، شروع  به آموزش این مهارت‌ها به کودک بشه.

سبک فرزند پروری

همیشه منتظر نباشین که ایراد رو در کودک ردیابی بکنین چرا که گاهی دقیقا مشکل از سبک فرزندپروری شماست. بنابراین به سمت خودتون برگردین و بررسی کنین. آیا سبک فرزندپروری شما مسبب دعواهای کودکان شما نبوده؟ اگر به این نتیجه رسیدین که کوتاهی‌هایی از طرف شما  باعث بوجود اومدن این شرایط شده، حتما با یک روانشناس درمورد تغییر سبک فرزندپروری، صحبت کنین.

دخالت چه موقع و چطوری

با وجود همه‌ی توضیحاتی که دادیم، گاهی وقت‌ها ممکنه که لازم باشه کاری انجام بدین. مثل وقتی که مشاهده می‌شه یکی از طرفین داره آسیب جدی به دیگری وارد می‌کنه و یا درگیری شدید و طولانی بین اون‌ها بوجود اومده. در این حالت، ابتدا فقط بچه‌ها رو از هم جدا کنین بدون این‌که حرف خاصی بزنین و کسی رو سرزنش یا تنبیه کنین. بعد از این‌که اون‌ها رو جدا کردین، نوبت این می‌رسه که ارومشون کنین و بعد از سؤال ازعلت دعواهای کودکان، با اون‌ها همدلی کنین، بدون این‌که دست به قضاوت اون‌ها بزنین.

نتیجه گیری

یکی از اتفاقات رایجی که در دنیای بچه‌ها می‌افته، دعواهای کودکانه. از دغدغه‌های والدین اینه که چرا بچه‌ها دعوا می‌کنن و موقعی که بین اون‌ها دعوا می‌شه، چیکار باید بکنن. آیا باید دخالت بکنن و مشکل رو حل کنن؟ یا این‌که منتظر باشن تا دعوا خود به خود حل بشه؟ در این مقاله تلاش شده به علت‌های عدم دخالت پرداخته بشه و هم‌چنین الزام‌هایی که باید در دعواهای کودکان دخالت کرد اشاره شد. هم‌چنین تلاش کردیم تا درباره‌ی راهکارهای ممانعت از دعواهای کودکان نیز مسائلی رو مطرح بکنیم.