وبلاگ

اضطراب جدایی یکی از اتفاقت طبیعی در روند رشد بچه‌هاست که در دوره‌ی ده تا هجده ماهگی فرد تجربه می‌کنه و معمولا تا 3 سالگی اون نیز ادامه پیدا می‌کنه. در این سن، بچه‌ها ممکنه با دور شدن از خونه و مادرشون، احساس ناراحتی و بی‌قراری بکنن و بنابراین برای اون‌ها، هرگونه جدا موندن و دور شدنی بسیار مشکل باشه. اما گاهی وقت‌ها ممکنه که این اضطراب تا سنین بالاتر هم همراه کودک بمونه و برای مدرسه رفتن فرد دچار مشکل بشه. حتی ممکنه این احساس‌ها برای فرد باقی بمونه تا سنین بزرگسالی نیز، همراه فرد  بمونه. در ادامه به علائم اضطراب جدایی در رفتارهای کودک ونوجوان اشاره می‌کنیم.

عوامل اضطراب جدایی بزرگسالان

گفتیم که در یک سن خاصی، اضطراب جدایی برای بچه‌ها، طبیعیه. اما گاهی وقت‌ها حتی در بزرگسالی هم همراه فرد باقی می‌مونه. یکی از علائم اضطراب جدایی اینکه فرد هنگام جدایی از افراد نزدیک، دچار نگرانی و ترس می‌شه. در هنگام دور شدن فرد نزدیک از کودک، او نگران و دچار ترس شدید می‌شه. این احساس‌ها حتی گاهی وقت‌ها می‌تونه دردهای جسمی مثل سردرد رو برای فرد همراه داشته باشه و در پرداختن به کارهاش، اون رو دچار مشکل کنه. تا حدی که در رفتن به دانشگاهی که دور از محل زندگی باشه، برای اون درد و مشکل بوجود میاره. افرادی که در کودکی دچار این اختلال بودند، بیشتر امکان داره که به این اختلال مبتلا بشن. برخی از اختلالات روانی مثل اضطراب عمومی، اضطراب پس از سانحه، ترس، اضطراب اجتماعی، مشکلات شخصیتی می‌تواند باعث بوجود آمدن این اختلال در بزرگسالی می‌شه.

علائم اضطراب جدایی در کودکان

کودکانی که اختلال اضطراب جدایی دارن، معمولا زیاد به والدین می‌چسبن و گریه و زاری می‌کنن و از این‌که از والدین جدا بشن، ناراحت می‌شن. برای همین از رفتن به مکان‌هایی که باید از والد جدا بشن، امتناع می‌کنن و به همین دلیل، از رفتن به مدرسه، ممانعت می‌کنن. به این دلیل هم افت تحصیلی در اون‌ها به شدت شایع هست. اون‌ها از خوابیدن به تنهایی خودداری می‌کنن و کابوس‌های شبانه در اون‌ها به شدت رایجه.

منشا اختلال اضطراب جدایی در کودکان

عوامل زیادی وجود داره که می‌تونه زمینه‌ساز اختلال اضطراب جدایی بشه. از جمله این عوامل می‌شه به تجربه اتفاقاتی که استرس‌ رو در بچه‌ها تقویت می‌کنه اشاره کرد. مرگ و تجربه از دست دادن فردی از اعضای خونواده و یا حیوون خونگی از جمله این تجربیات هست. بچه‌هایی که والدینی دارن که به شدت نگران و مراقبت کننده هستن، بیشتر امکان داره که به این اختلال دچار بشن. بچه‌هایی که به اختلال اضطراب جدایی مبتلا هستن معمولا والدینی دارن که اون‌ها هم اضطراب جدایی و یا یک اختلال اضطرابی داشتن. کودکان مبتلا به این اختلال ممکنه دچار اختلال‌های دیگه‌ای مثل افسردگی، وسواس فکری، اختلال اضطراب اجتماعی و فوبیا باشن. علاوه بر این‌ها، تجربه‌ی رخ دادن اتفاقی مثل تجاوز در کودک، ممکنه به این اضطراب جدایی دامن بزنه.

درمان اختلال اضطراب جدایی

برای اختلال اضطراب جدایی، یک روانشناس، درمان‌های مختلفی رو در نظر می‌گیره که با توجه به فرد و موقعیت خاص خودش، ممکنه متفاوت باشه.

دارو درمانی

برای اختلال اضطراب جدایی، معمولا هیچ داروی ویژه‌ای تجویز نمی‌شه. اما اگه علائم اضطراب جدایی در  رفتارهای کودک و نوجوان، بسط پیدا بکنه و شامل اضطراب در موقعیت‌های دیگه فرد هم بشه، برای کودک داروی ضد اضطراب نوشته می‌شه. علاوه بر اون ممکنه گاهی از داروهای ضد افسردگی نیز، برای بالا بردن خلق کودک استفاده بشه.

رواندرمانی

بهترین روش درمان علائم اضطراب جدایی در کودک و نوجوان، درمان شناختی رفتاری هست. روانشناس به کودک آموزش می‌ده که چطور زاویه‌ی تفکر خودش رو تغییر بده و هم زمان به فرد رفتارهای جایگزین رو آموزش بده که بتونه تغییر رفتار بده. هم‌چنین ممکنه روانشناس از گروه درمانی و خانواده درمانی نیز بهره ببره.

توصیه‌هایی برای کاهش علائم اضطراب جدایی در کودک و نوجوان

گاهی وقت‌ها شرایط محیطی باعث ایجاد اختلال اضطراب جدایی می‌شه. یعنی ما ناخواسته خودمون شرایطی رو بوجود میاریم که باعث اختلال اضطراب جدایی در بچه‌ها می‌شه. در ادامه به علت‌هایی که علائم اضطراب جدایی در رفتارهای کودک و نوجوان بوجود میاره و ما می‌تونیم مانع اون‌ها بشیم، اشاره می‌کنیم.

از تماشای فیلم‌های ترسناکی که مناسب سن بچه‌ها نیست، در حضور بچه‌ها خودداری کنین. این فیلم‌ها می‌تونه ترس رو در بچه‌ها تشدید بکنه و به همین دلیل باعث ایجاد اضطراب جدایی در بچه‌ها بشه.

همیشه قبل از رفتن از کنار کودک، با او خداحافظی کنین و به او توضیح بدین که چرا دارین اون رو ترک می‌کنین. به اون بگین که چه مدت زمان دیگه برمی‌گردین و از وعده‌ی خود تخلف نکنین. کودک خودتون رو برای حضور در فعالیت‌های اجتماعی به دور از خودتون تشویق کنین. اگر می‌بینین که کودک بیش از حد به شما وابسته هست، کم کم و به مرور زمان اون رو برای رفتن در اجتماع آماده کنین؛ زمان‌های بیرون رفتن یا جدایی از او را با چند دقیقه شروع کنین و به مرور افزایش بدین. به هیچ عنوان کودک رو به خاطر بی‌قراری در نبود خودتون سرزنش نکنین.

سخن آخر

معمولا سن هجده‌ماهگی تا سه سالگی، سنی هست که بچه‌ها این عدم تمایل همراه با ترس شدید به ترک والدین رو تجربه می‌کنن. اما گاهی وقت‌ها این ترس و اضطراب برای افراد باقی می‌مونه و هم‌چنان حتی با گذشت زمان، نه تنها این اضطراب در آن‌ها کم نمی‌شه، بلکه بیشتر هم می‌شه.به همین دلیل بسیار مهمه که با دیدن علائم اضطراب جدایی ، خیلی سریع در جهت درمان اقدام کنیم. درمانگر معمولا با توجه به شرایط متفاوت هر فرد، اقدام به رفتار درمانی یا درمان گروهی وفردی می‌کنه و در صورت لزوم برای فرد دارو تجویز می‌کنه. فاکتورهای زیادی می‌تونه وجود داشته باشه که افراد مبتلا به این اضطراب بشن به عنوان مثال می‌شه به تجربه اتفاقتی که استرس‌ رو در بچه‌ها تقویت می‌کنه اشاره کرد. مرگ و تجربه از دست دادن فردی از اعضای خونواده و یا حیوون خونگی از جمله این تجربیات هست. بچه‌هایی که به اختلال اضطراب جدایی مبتلا هستن معمولا والدینی دارن که اون‌ها هم اضطراب جدایی و یا یک اختلال اضطرابی داشتن. اما خونواده‌ها می‌تونن با فراهم کردن شرایطی مثل عدم تماشای فیلم‌های ترسناک در حضور کودکان، انجام مراسم خداحافظی از کودک و عمل به قول و قرارهای رفت و آمد با کودک و تشویق به فعالیت‌های اجتماعی به کودک خودشون در بهبود شرایط روانی کم کنن و علائم اضطراب جدایی رو به حداقل برسونن.