یکی از دغدغه‌های والدین برقراری ارتباط با نوجوانان هست. به دلیل اینکه نوجوانی یکی از مهم‌ترین دوران زندگی نوجوان هست و دوران بلوغ از این سن شروع میشه بسیاری از والدین در ایجاد یک رابطه مؤثر و مسالمت‌آمیز با نوجوان مشکل دارن. ناآگاهی والدین باعث میشه تا کوچک‌ترین حرف یا رفتار از طرف والدین باعث بروز واکنش‌های تند و پرخاشگرانه از طرف نوجوان بشه. به دلیل شروع تحولات جسمی و روحی در این دوره تغییرات اساسی در ظاهر، روان و رفتار نوجوان به وجود میاد. نوجوان تلاش می‌کنه بین تصویری که از خودش داره و تصویری که دیگران ازش دارن تعادل ایجاد کنه. به همین دلیل والدین در برقراری روابط با نوجوان به مشکل برمی‌خورن.
اهمیت ارتباط نوجوانان با همسالان به‌اندازه‌ای زیاده که والدین باید در انتقاد از دوستان فرزندشون یا صحبت از اون‌ها جانب احتیاط را رعایت کنن. چون نوجوانان در این سن وابستگی زیادی به همسالان خودشون دارن و حرف و نظر دوستانشون مهم‌تر از خانواده هست و به همین دلیل والدین در روابط نوجوانان خودشون باید عملکرد خوبی داشته باشن تا موجب بروز آسیب‌های بعدی در آینده نشه. درصورتی‌که شما هم در برقراری روابط با فرزند نوجوان خودتون مشکل دارید می‌تونید با مراجعه به وب‌سایت خانم فاطمه مرادی روان‌شناس و مشاور کودک و نوجوان از مشاوره‌های حضوری و آنلاین ایشون استفاده کنید.
تکنیک های ارتباط با نوجوانان
دوره نوجوانی یکی از مهم‌ترین دوران زندگی فرده و بخش زیادی از شخصیت انسان در این دوره شکل می گیره. بیشتر والدین از روش صحیح برقراری ارتباط با نوجوانان اطلاعی ندارن به همین دلیل بین نوجوان و خانواده تعارض و کشمکش به وجود میاد. اولین قدم در درک نوجوان برقراری یک ارتباط کلامی مناسب با نوجوانه. در ادامه نکات مربوط به روش برقراری ارتباط سالم با نوجوان را بررسی میکنیم.
1. به نوجوان توهین نکنید
توهین به طرف مقابل در هر سنی ناپسند و غیرقابل قبوله و باعث میشه تا مخاطب اهمیتی به صحبت‌های شما نده. حالا در نظر بگیرید که مخاطب شما نوجوانیه که در حساس‌ترین مراحل زندگیش قرار داره و هویت و استقلال شخصیتی اون در حال شکل‌گیریه. توهین‌کردن در چنین دوره حساسی آسیب‌های روحی و شخصیتی زیادی به نوجوان وارد می‌کنه و روابط نوجوانان را با خطراتی مواجه می‌کنه به صورتی که در آینده می‌تونه اثرات زیان‌باری داشته باشه.
2. دستوری حرف نزنید
دستوری حرف‌زدن می‌تونه برقراری ارتباط با نوجوانان را با مشکل روبرو کنه؛ چون دیکته‌کردن دستورالعمل‌ها و دستوری حرف‌زدن واکنش نوجوان را به دنبال داره. به همین دلیل مکالمه بین شما و فرزند نوجوانتون باید دوطرفه و در تعامل با همدیگه باشه.
3. ارتباط با نوجوانان؛ عدم مقایسه نوجوانان با همسالان
مقایسه‌کردن نوجوانان با هم‌سن‌وسالان موجب سرخوردگی اونا میشه. والدین باید اینا به‌خاطر داشته باشن که هر شخص ویژگی‌ها و توانایی‌های منحصربه‌فرد خودش را داره و نمیشه دو نفر را با توانایی‌های متفاوت با هم مقایسه کرد. به همین دلیل در ارتباط با نوجوانان به‌جای مقایسه، بهتره درباره توانایی‌های مثبت نوجوان صحبت کنین و اونا تشویق کنین تا عملکرد خودش را بهبود ببخشه.
4. پرهیز از نصیحت بی‌موقع
نصیحت‌کردن‌های بی‌موقع و بیش از اندازه برای نوجوان آسیب‌زا هستن. نصیحت‌کردن بیش از اندازه باعث میشه تا نوجوان به حرف شما اهمیت نده. از طرف دیگه قبل از شروع نصیحت باید موقعیت‌سنجی کنید. چون تا زمانی که نوجوان به‌خاطر موضوعی ناراحت باشه نصیحت شما مثل سم هست. پس اجازه بدید نوجوان به آرامش فکری برسه تا آمادگی پذیرش صحبت‌های شما را داشته باشه.
5. سؤال بپرسید؛ ولی بازجویی نکنید
برای آگاهی از وضعیت فرزندتون باید در جریان کارهای اون باشید. با برقراری یک رابطه صمیمی و سؤال پرسیدن می‌تونید در جریان کارهاش قرار بگیرید؛ ولی سؤالات شما نباید بیش از اندازه باشه و نوجوان را کلافه نکنه. چون باعث میشه تا در دفعات بعدی به سؤالات شما اهمیت نده. سؤالات شما باید به صورتی باشه که حس بازجویی را به اون القا نکنه. چون این روش پرسشگری بر ارتباط با نوجوانان تأثیر منفی داره.
6. روابط نوجوانان؛ تشویق به استقلال
یکی از مهم‌ترین و مؤثرترین روش‌ها برای برقراری ارتباط با نوجوانان اینه که نوجوان را برای استقلال تشویق کنید. این کار نه‌تنها بر روابط نوجوانان اثر خوبی داره؛ بلکه می‌تونه برای حضور در اجتماع و مقاطع تحصیلی بالاتر خودش را آماده کنه و با اعتمادبه‌نفس بیشتری پیش بره. راهکارهایی که برای تشویق به استقلال مفیده عبارت‌اند از:
- صبور بودن و احترام به تلاش‌های نوجوان
- اجازه انتخاب به نوجوان
- دادن امید به آینده و اعتمادبه‌نفس
- مشارکت نوجوان در تصمیم‌گیری‌های مهم
- تشویق آن‌ها برای کار بیرون از خانه
اهمیت روابط نوجوانان
رابطه نوجوانان با دوستان و همسالانش اهمیت زیادی در زندگیش داره. همه انسان‌ها نیاز دارند تا به کسی یا کسانی احساس تعلق کنن و با کسانی که علایق و گرایش‌های مشابه دارن ارتباط برقرار کنن. ارتباط نوجوانان در این سن در دوسطحه.
1. روابط نوجوانان با خانواده
نوجوانی با تغییرات جسمی، روحی و خلق‌وخو همراهه. به همین دلیل برقراری ارتباط با نوجوانان در این سن بسیار دشواره؛ چون در این سن نوجوان در حال کشف هویت و شخصیت خودشه. ارتباط مثبت والدین با فرزندشون می‌تونه بر رابطه نوجوانان تأثیر زیادی بذاره و یک ارتباط مثبت بین والدین و نوجوان در شکل‌گیری آینده موفق نقش مهمی داره. یک ارتباط مثبت دوطرفه بین نوجوان و والدین موجب میشه تا نوجوان احساس ارزشمندی کنه، هر دو طرف به یکدیگر اعتماد کنن و در مورد موضوعات یا مشکلات پیچیده بحث و تبادل نظر کنند. پیشنهاد میکنیم مقاله برقراری ارتباط موثر والدین با نوجوانان را مطالعه کنید.
2. روابط نوجوانان با همسالان
در این دوره ارتباط با نوجوانان و همسالان اهمیت زیادی داره. هر چقدر هم که رابطه بین والدین و نوجوان در سطح خوبی باشه؛ ولی نوجوانان تمایل دارن که با همسالان خودشون ارتباط بیشتری برقرار کنن. دوره نوجوانی دوران شکل‌گیری هویته. به همین دلیل رابطه نوجوان با دوستان و همسالان باید کنترل بشه. چون تأثیر همسالان بر همدیگه غیر قابل انکاره. این تأثیر می‌تونه از دو جنبه بررسی بشه:
1. تأثیر مثبت همسالان
ارتباط با نوجوانان همسال می‌تونه باعث پیشرفت و افزایش انگیزه و توان نوجوان برای رسیدن به موفقیت بشه. همین‌طور رفتارهای سالم در نوجوان تثبیت میشه. همسالان خوب می‌تونن الگوهای مناسبی برای نوجوان باشن تا از طریق رابطه با اون‌ها شخصیتی سالم برای خودش بسازه.
2. تأثیر منفی همسالان
نوجوانان نیاز دارن که تأیید و پذیرفته بشن. این حس تعلق در نوجوانی اهمیت زیادی داره. بسیاری از نوجوانانی که در انزوا هستن یا از طرف خانواده یا همسالان طردشدن تلاش می‌کنن تا به هر صورتی مورد پذیرش قرار بگیرن. در چنین موقعیتی ممکنه نوجوان به سمت گروه‌های پرخطر و منفی همسالان بره. این گروه‌ها بر توانایی استدلال و قضاوت نوجوان اثر منفی دارن و در دام اعمال و گروه‌های پرخطر می‌افتن.
اهمیت ارتباط نوجوانان با همسالان
همان‌طور که بالاتر هم اشاره کردیم فرزند شما در سن نوجوانی گرایش زیادی نسبت به همسالان خودش داره و حتی نسبت به اون‌ها احساس تعصب و تعلق خاطر زیادی داره. ارتباط با نوجوانان و همسالان باعث میشه تا نوجوانان بسیار شفاف و صمیمانه نقاط قوت و ضعف یکدیگر را یادآوری کنن و از این طریق بتونن شخصیتی قوی با نقاط ضعف کم بسازن و به عبارت دیگه فرصتی برای پرورش داشته باشن. اهمیت ارتباط نوجوانان با همسالان جایی بیشتر نمایان میشه که نوجوان بتونه همراه با گروه همسالان خودش به موفقیت‌های اجتماعی و تحصیلی بالادست پیدا کنه و روابط صمیمانه و سالم برای آینده پایه‌ریزی بشه. به همین دلیل اهمیت زیادی داره که والدین نسبت به دوستان و گروه‌های نوجوان خودشون حساس باشن تا از بروز رفتارهای پرخطر و الگوهای نامناسب جلوگیری بشه. سایر مزایای ارتباط با نوجوانان و گروه همسالان عبارت‌اند از:
- کاهش فشار خانواده از طریق حمایت دوستان از هم
- تقویت روابط اجتماعی نوجوانان
- الگوگرفتن دوستان از هم؛ به همین دلیل اهمیت داره که دوستان به‌دقت انتخاب بشن
- دوستان در حکم معیار و محک برای همدیگه هستن
پیشنهاد میکنیم برای آشنایی بیشتر با مسائل دوره نوجوانی مقالات بخش روانشناسی نوجوان از وب‌سایت فاطمه مرادی را مطالعه کنید.
جمع‌بندی
نوجوانی یکی از حساس‌ترین و مهم‌ترین دوران زندگی هر فرده. به همین دلیل برقراری ارتباط با نوجوانان در یک بستر سالم اهمیت زیادی داره؛ چون رفتار اشتباه از طرف والدین می‌تونه منجر به آسیب‌های شخصیتی و هویتی نوجوان بشه. والدین در برقراری روابط با نوجوانان باید از حالت کنترل‌گری و استبدادی پرهیز کنن؛ چون چنین رفتارهایی موجب دورشدن نوجوان از خانواده میشه. والدین باید احساسات نوجوان را درک کنن، شنونده خوبی برای صحبت‌هاش باشن و برای برقراری یک رابطه سالم و قوی تلاش کنن. از طرف دیگه در این سن نوجوان تمایل داره تا با گروه همسالان خودش ارتباط داشته باشه.
والدین نباید مانع برقراری ارتباط فرزندشون با همسالان بشن؛ بلکه باید دورادور گروه دوستان را رصد کرده و در صورت نامناسب‌بودن آن‌ها با برقراری رابطه صمیمانه با فرزند خودشون تلاش کنن نوجوان را راهنمایی کنن. اهمیت روابط نوجوانان با همسالان به‌اندازه‌ای هست که می‌تونه بر آینده اونا تأثیر بگذاره. نوجوان با الگو قراردادن گروه همسالان سالم می‌تونه به شخصیتی سالم و قوی دست پیدا کنه درحالی‌که یک گروه پرخطر آینده نوجوان را دچار مشکل می‌کنه. با مراجعه به وب‌سایت فاطمه مرادی روان‌شناس و درمانگر کودک و نوجوان از مشاوره‌های آنلاین و حضوری استفاده کنید.
