وبلاگ

بچه‌هایی که در برابر خواسته‌های والدین لجبازی می‌کنن، معمولا افرادی مصمم هستن. اون‌ها کاری که به اون علاقه دارن رو به صورت جدی دنبال می‌کنن و تا رسیدن به نتیجه، دست از اون کار نمی‌کشن. این بچه‌ها، ممکنه در بازی با دوستاشون، مدام نقش رئیس گروه رو انتخاب بکنن چرا که می‌خوان نظر خودشون به کرسی بشینه. اون‌ها به شدت نیاز به توجه دارن و تلاش می‌کنن به هر طریقی نظر دیگران رو جلب بکنن. لجبازی کودک گاهی به حدی می‌رسه که کتک خوردن رو به قیمت دریافت توجه به جون بخرن.

این بچه‌ها، معمولا هر چیزی که می‌خوان رو باید به دست بیارن. برای همین برای رسیدن به خواسته‌هاشون، هرکاری می‌کنن. داد و بیداد کنن، گریه و زاری راه بیندازند و یا جیغ بزنن و دیگران رو کلافه بکنن. یکی از مشکلاتی که مطرح می‌شه اینه که چطور می‌تونیم به این دسته کودکان مسئولیت بسپاریم که به نحو احسن انجامش بدن؟

دلایل لجبازی کودک

کودکان به دلایل مختلفی، با نظرات والدین مخالفت می‌کنن. بعضی از این دلایل، اقتضای سن کودک هستن ولی اگر این رفتارها ادامه پیدا بکنه، زنگ خطری هستن که باید به آن‌ها توجه بشه. در ادامه به دلایل لجبازی کودک می‌پردازیم:

استقلال

بچه‌ها از سن یک سالگی، که به تدریج توانایی‌هاشون افزایش پیدا می‌کنه، میل دارن که استقلال داشته باشن و خودشون کارهای خودشون رو انجام بدن. اون‌ها از این‌که کاری رو به تنهایی انجام می‌دن، لذت می‌برن و حس خوبی به اون‌ها دست می‌ده. تا سن سه سالگی، این میل در کودکان زیاد تر می‌شه و باعث لجبازی کودک می‌شن.

بچه‌ها درک درستی از محیط و محدودیت‌های اون ندارن، باعث مشاجره با پدر یا مادرش می‌شه. به عنوان مثال شاید اون‌ها درک درستی نداشته باشن از این‌که چرا فلان لباس مناسب مهمونی نیست. به همین دلیل این شرایط، کودک رو لجبازتر می‌کنه.

تمرکز

ممکنه بچه‌ها به علت‌های مختلفی، از جمله سرگرم بودن به بازی، نتونن راجع به چیزی که والد از اون‌ها می‌خواد، تمرکز کنه و بنابراین اون کارا رو به درستی انجام نده و به اشتباه شما فکر کنین که اون لجبازی کرده. مهمه که لحظه‌ای که حواس کودک متمرکز هست، کاری رو از اون درخواست کنین. به این صورت لجبازی کودک نیز کم‌تر می‌شه.

مرکز توجه

از ویژگی‌های بارز کودکانی که لجبازی می‌کنن، جلب توجه دیگرانه. اون‌ها برای این‌که توجه بقیه رو به خودشون جلب بکنن، سعی می‌کنن دربرابر چیزی که ازشون خواسته می‌شه، لجبازی بکنن. از این‌که در این صورت والدین به اون‌ها توجه بیشتری می‌کنن و وقت بیشتری براشون می‌ذارن، لذت می‌برن. بنابراین، از دلایل لجبازی، جلب توجه می‌تونه باشه.

راه حل‌ برای لجبازی کودک

برای تقسیم مسئولیت‌ها در خانه، اون هم با بچه‌هایی که لجباز هستن، لازمه که ما وظایف رو بر اساس توانایی‌های آن‌ها و ویژگی لجبازی کودکان، در نظر بگیریم.

بازی

شما می‌تونین برای جذاب‌تر کردن کارهای خانه از خلاقیت استفاده کنین. کارهای خانه رو روی برگه‌ی کاغذ بنویسین. افراد به صورت رندوم، یکی از برگه‌ها را برداشته و اون کار رو انجام بدن. این ترفند تقسیم مسئولیت‌ها در خانه، حتی برای افراد لجباز هم، می‌تونه جذاب باشه و برای همین لجبازی کودک در انجام دادن آن‌ها کم‌تر بشه.

برنامه

لازمه که علاوه بر مشخص کردن مسئولیت‌ها در خانه، روزها و زمان انجام آن مسئولیت هم نوشته شده و ثبت بشه. این‌کار باعث می‌شه افراد برای انجام اون کارها در برنامه‌ی روزانه خودشون زمانی رو در نظر بگیرن. علاوه بر اون، با در نظر گرفتن یک برنامه‌ای که همه‌ی خواسته‌های آن‌ها رو پوشش داده  باشه، به عنوان مثال وقتی برای بازی و تفریح اون‌ها در نظر گرفته شده باشه، میزان لجبازی رو در اون‌ها کم‌تر می‌کنه و با میل و رغبت بیشتری کاری که شما خواستین رو انجام می‌دن.

تشویق

لازمه که از بچه‌ها به خاطر انجام‌دادن مسئولیت‌هاف در خانه تشکر کرد. تشویق اعضای خانه به خصوص بچه‌ها، و همین‌طور تشکر و قدردانی از اون‌ها، ادامه‌ی کار رو برای شما و اون‌ها راحت‌تر می‌کنه. چه بسا یک جمله‌ی«مرسی که تو کارای خونه کمکم کردی» می‌تونه دریافت این کمک رو برای شما، همیشگی کنه. حتی وقتی توجه مورد نظرش رو دریافت بکنه، به میزان زیادی از لجبازی کودک کاسته می‌شه.

بردباری

در نهایت چیزی که مهمه، تقسیم مسئولیت‌ها در خانه و عملی کردن آن، نیازمند صبر و حوصله است. چه بسا کودک شما کاری رو که خودتون در نیم ساعت انجام میدین، لجبازی کودکان باعث بشه که ساعت ها طول بکشه. از اون‌ها دلسرد نشین و برای زودتر تموم شدن کارها، مسئولیت اون‌ کار رو خودتون به عهده نگیرین. صبر و حوصله شما به مسئولیت پذیری اون‌ها کمک می‌کنه و مسئولیت‌ها در خونه بهتر انجام می‌شه.

سرزنش؛ لجبازی کودک

حواستان به این نکته باشه که اگر مسئولیت‌ها در خانه تقسیم شد، کسی حق نداره به عملکرد کسی ایراد بگیره و اون رو سرزنش بکنه. مخصوصا وقتی که شما با لجبازی بچه ها سرو کار دارید، هر گونه سرزنشی، می‌تونه باعث بشه دیگه هیچ‌وقت هیچ مسئولیتی رو در خونه انجام نده. ‌

حد تعادل

نکته‌ی آخری که باید به آن دقت کنین اینه که حد تعادل رو در تقسیم مسئولیت‌ها در خانه، رعایت کنین. شما نباید تمام مسئولیت‌ها رو خودتون به عهده بگیرین که در این صورت نه تنها مسئولیت‌پذیری رو در اون‌ها، تضعیف می‌کنین، بلکه اعتماد به نفس اون‌ها رو هم برای انجام کارها، کاهش دادین. از سوی دیگه، سپردن همه‌ی مسئولیت‌ها، به اون‌ها این حس رو می‌ده که شما اون‌ها رو رها کردین بنا براین، لجبازی کودک رو بیشتر تقویت می‌کنه.

ممکنه احساس تنهایی بکنن و حس کنن برای انجام همه‌ی کارها، توان کافی ندارن. یا احساس رهاشدگی بکنن و این احساس، لجبازی کودکان رو بازهم بیشتر و بیشتر بکنه. پس باید در سپردن مسئولیت‌ها در خانه، دقت کافی داشته باشین و حد تعادل رو رعایت کنین.

برای برخورد مناسب و بهتر با مشکلات رفتاری کودکان و نوجوانان، حتما سری به مقابله با فحش دادن و پرخاشگری کلامی و رفتارهای پرخاشگری بزنید.

سخن آخر

به دلایل مختلفی ممکنه کودکان لجبازی بکنن. لجبازی کودک ممکنه به دلیل عدم تمرکز یا خواسته‌ی اون ها برای در مرکز توجه بودن و یا احساس استقلال طلبی باشه. اما به هر حال راه‌حل‌هایی رو می‌تونین در نظر بگیرین که اون‌ها، در برخی از کارهای خانه با شما همراهی بکنن و احساس مسئولیت‌پذیری در اون‌ها تقویت بشه. البته در صورتی که هیچ راه حلی نتونست این مشکل رو حل کنه، ارتباط گرفتن با یک متخصص روانشناسی، واجب می‌شه.

من، فاطمه مرادی، کارشناس ارشد روانشناسی کودک و نوجوان کنار شما هستم تا رابطه‌ی بهتری با فرزندان خود داشته باشید.