وبلاگ

یکی از مشکلات و درگیری‌های معمول والدین و کودکان این است که تلاش می‌کنن که فرزندانشون بهترین تصمیم‌ها رو بگیرن، اما همیشه نظر اون‌ها مورد تایید کودکان قرار نمی‌گیره و این مسئله باعث درگیری بین اون‌ها می‌شه. یکی از پرسش‌های رایج والدین درباره مقاومت رفتارهای کودک خودشونه. راستی چرا بچه‌ها با چیزی که به نفع اون‌هاست، مخالفت می‌کنن؟

ویژگی‌های کودکان مقاوم

بچه‌هایی که در برابر خواسته‌های والدین مقاومت می‌کنن و به اصطلاح اون‌ها، لجباز هستن، معمولا افرادی مصمم هستن. اون‌ها کاری که به اون علاقه دارن رو به صورت جدی دنبال می‌کنن و تا رسیدن به نتیجه، دست از اون کار نمی‌کشن. این بچه‌ها، ممکنه در بازی با دوستاشون، مدام نقش رئیس گروه رو انتخاب بکنن چرا که می‌خوان نظر خودشون به کرسی بشینه. اون‌ها به شدت نیاز به توجه دارن و تلاش می‌کنن به هر طریقی نظر دیگران رو جلب بکنن. شاید برای شما عجیب باشه که حتی کتک خوردن رو به قیمت دریافت توجه به جون بخرن.

این بچه‌ها، معمولا هر چیزی که می‌خوان رو باید به دست بیارن. برای همین برای رسیدن به خواسته‌هاشون، هرکاری می‌کنن. داد و بیداد کنن، گریه و زاری راه بیندازند و یا جیغ بزنن و دیگران رو کلافه بکنن. به همین دلیل، پدر و مادر به فکر راهکارهایی برای حل مقاومت‌ های رفتاری کودک می‌افتن.

دلایل مقاومت کودک

کودکان به دلایل مختلفی، با نظرات والدین مخالفت می‌کنن. بعضی از این دلایل، اقتضای سن کودک هستن ولی اگر این رفتارها ادامه پیدا بکنه، زنگ خطری هستن که باید به آن‌ها توجه بشه. در ادامه به دلایل مقاومت های رفتاری کودک می‌پردازیم:

استقلال

بچه‌ها از سن یک سالگی، که به تدریج توانایی‌هاشون افزایش پیدا می‌کنه، میل دارن که استقلال داشته باشن و خودشون کارهای خودشون رو انجام بدن. اون‌ها از این‌که کاری رو به تنهایی انجام می‌دن، لذت می‌برن و حس خوبی به اون‌ها دست می‌ده. تا سن سه سالگی، این میل در کودکان زیاد تر می‌شه و در نتیجه مقاومت های رفتاری کودک، بیشتر با والدین خود دچار مشکل می‌شن. اما به دلیلی که بچه‌ها درک درستی از محیط و محدودیت‌های اون ندارن، معمولا دچار اشتباهاتی می‌شن که برای اون‌ها دردسرساز می‌شه و باعث مشاجره با پدر یا مادرش می‌شه. به عنوان مثال شاید اون‌ها درک درستی نداشته باشن از این‌که چرا فلان لباس مناسب مهمونی نیست، یا چرا ساعت دوازده شب زمان مناسبی برای خرید پیتزا نیست. بنابراین، پرسش ازمقاومت های رفتاری کودک، به کرات مطرح می‌شه.

پردازش اطلاعات

ممکنه بچه‌ها به علت‌های مختلفی، از جمله سرگرم بودن به بازی، نتونن راجع به چیزی که والد از اون‌ها می‌خواد، تمرکز کنه و بنابراین اون کارا رو به درستی انجام نده و به اشتباه شما فکر کنین که اون لجبازی کرده. مهمه که لحظه‌ای که حواس کودک متمرکز هست، کاری رو از اون درخواست کنین. به این صورت مقاومت های رفتاری کودک نیز کم‌تر می‌شه.

زیاده خواهی

یکی از دلایلی که بچه‌ها لجبازی می‌کنن، زیاده‌خواهی اون‌هاست. انگار دوست دارن که خوبی‌هایی که وجود داره، برای اون‌ها باشه. به همین دلیل می‌خوان که همه خوراکی‌ها، اسباب‌بازی‌ها و چیزهای خوب برای اون‌ها باشه و از تقسیم کردن اون با دوستاش یا اعضای دیگه خونواده پرهیز بکنه و اصرار ما هم بی فایده باشه.

 جلب توجه

از ویژگی‌های بارز کودکانی که لجبازی می‌کنن، جلب توجه دیگرانه. اون‌ها برای این‌که توجه بقیه رو به خودشون جلب بکنن، سعی می‌کنن دربرابر چیزی که ازشون خواسته می‌شه، مقاومت بکنن. از این‌که در این صورت والدین به اون‌ها توجه بیشتری می‌کنن و وقت بیشتری براشون می‌ذارن، لذت می‌برن. بنابراین، از دلایل مقاوت های رفتاری کودک، جلب توجه هست.

برای کمک به کودکان مقاوم چه کنیم

راه حل‌های زیادی وجود داره برای این‌که در عین حال که به کودک خودمون توجه بکنیم، رفتارهای لجوجانه و مقاوم اون رو هم کنترل کرده و تغییر بدیم. در ادامه به برخی از این راهکار ها می‌پردازیم و که بتونیم مقاومت های رفتاری کودک رو کاهش بدیم.

همدلی

با کودکان خود صحبت بکنین. سعی کنین وقتی که با کودک صحبت می‌کنین کنارش بنشینین، به حرف‌هاش گوش بدین و سعی کنین اون رو درک کنین. از عبارت‌های تحقیر آمیزی مثل بهت گفتم این کارو نکن، تو نمی‌فهمی هنوز بچه‌ای و از این دست استفاده نکنین. به اون‌ها بگین:« می‌فهمم که دوست داری این لباس رو بپوشی، واقعا حق هم داری، لباس قشنگیه. ولی می‌خوای صحبت کنیم که چرا برای این مهمونی مناسب نیست؟»

درخواست‌های سؤالی

درخواست‌هایی که از کودک دارید رو با جمله‌های پرسشی مطرح نکنین. به جای این‌که بگین:«میشه بیای بریم حموم؟»، بگین:«الان وقت حموم رفتنه». درخواست‌های سؤالی، هم کودک رو گیج می‌کنه، و هم به مقاومت های رفتاری کودک دامن زده‌این.

جلب توجه کودک

وقتی با کودک صحبت می‌کنین، مطمئن بشین که اون به شما گوش می‌ده و حواسش به اسباب‌بازی خودش پرت نیست. برای جلب توجه اون می‌تونین روی دوشش بزنین و بگین:« من با شما یه کار مهم دارم، میشه توجه کنی»

برنامه یا تقویم تصویری

برای کودک تقویمی بسازین که تمامی کارهایی که باید د روز انجام بده رو یادداشت بکنه. برای کودک طوری برنامه بریزین که برای همه‌ی کارهای او وقت کافی در نظر بگیرین. مثلا کودک باید توی برنامه‌ی روزمره خودش وقت کافی برای بازی کردن و کارهای مورد علاقش داشته باشه که ساعت رسیدگی به تکالیفش، بهونه کم‌تری بگیره.

لحن مثبت

سعی کنین همیشه هنگام درخواست‌های خود از کودک، لحن مثبت خود رو حفظ کنین. در مقابل لجبازی‌ها کودک بی تفاوت باشین. خونسردی خودتون رو حفظ بکنین و از داد زدن پرهیز کنین. تا زمانی که کودک دست از لجبازی برنداشت، کوچک‌ترین توجهی به اون نکنین. در تمام مدت، آروم باشین و از داد و بیداد کردن پرهیز کنین.

به او حق انتخاب بدین

برای این‌که هم کودک حرف شما رو گوش بده و هم شما به حس استقلال طلبی کودک خودتون احترام گذاشته باشین، به اون حق انتخاب بدین. به جای این‌که به اون بگین این لباس رو نپوش، دو تا لباسی که به نظرتون هم اون دوست داره و هم نامناسبه رو نشون بدین و بگین:«به نظرت کدوم لباس بهتره»

اما در نهایت، اگر هیچ کدوم این راه حل‌ها، عملا تاثیری نداشت و هم‌چنان مقاومت های رفتاری کودک شما ادامه داشت، به روانشناس کودک مراجعه کنین. روانشناس، درباره‌ ی مقاومت‌ های رفتاری کودک به شما پاسخ می‌ده و شما رو راهنمایی می‌کنه. اگر چه هر کدوم این راه‌حل‌ها در صورتی تغییراتی رو به وجود میاره که شما زمان طولانی رو برای اون اختصاص داده باشین.

نتیجه‌گیری

یکی از درگیری‌های والدین با کودک خودشون اینه که دلیل مقاومت های رفتاری کودک چیه. معمولا بچه‌های مقاوم ولجباز، افرادی مصمم هستن و برای رسیدن به چیزی که می‌خوان پافشاری می‌کنن. اون‌ها در بازی‌ها معمولا رئیس گروه می‌شن تا حرف حرف خودشون باشه. اون‌ها خیلی دوست دارن که توجه بقیه رو جلب بکنن و از هیچ تلاشی در این زمینه کم چشم پوشی نمی‌کنن. به هر حال، دلایل مختلفی می‌تونه وجود داشته باشه که بچه‌ها لجبازی بکنن از جمله میل به استقلال، زیاده‌خواهی، جلب توجه و پردازش اطلاعات محدود ذهن. اما ما می‌تونیم با رفتارهایی با کودکمون همراه بشیم و کمک کنیم که رفتارش رو اصلاح بکنه. به عنوان مثال در صحبت کردن با اون مقتدر باشیم و لحن صحبتمون اروم و مثبت باشه. سعی کنیم رفتار کودک ما رو به هم نریزه. به اقدامات اون برای جلب توجه پاسخی ندیم. با کودک خوودمون همدلی بکنیم و سعی کنیم درکش کنیم و درعین حال به جای مخالفت با چیزی که می‌خواد، برای اون حق انتخاب بدیم. در این مقاله سعی شده که به مقاومت‌های رفتاری کودک پرداخته بشه. اما اگه در طولانی مدت هیچ کدوم این راهکارها جواب نداد، سعی کنین کودک رو نزد یه روانشناس حرفه‌ای ببرین.