روانشناسی نوجوان

نوجوانی یکی از حساس‌ترین دوران زندگی انسان است. به همین دلیل آشنایی والدین با روان‌شناسی نوجوان اهمیت زیادی دارد. این دوره مرحله بین کودکی و بزرگسالی است و مهم‌ترین تغییرات جسمی، روحی روانی و رفتاری انسان در آن رخ می‌دهد. تغییرات هورمونی و فیزیولوژیکی بر روان نوجوان تأثیر می‌گذارد و نوجوان در این سن به دنبال تعیین یک هویت فردی و دستیابی به استقلال فردی است. نمی‌توان سن مشخصی را برای دوره نوجوانی تعیین کرد. عوامل مختلف ژنتیکی، آب‌وهوا، جوامع متفاوت و تغذیه بر آغاز سن نوجوانی تأثیر می‌گذارند.

 با بروز تغییرات شناختی، عاطفی، رفتاری، اجتماعی و بلوغ جنسی فرد مرحله کودکی را پشت سر گذاشته و دیگر کودک نیست؛ ولی ازطرف دیگر یک بزرگسال بالغ هم به‌حساب نمی‌آید. همین امر می‌تواند موجب سردرگمی نوجوان شود. نوجوان تلاش می‌کند خود را به‌عنوان یک شخصیت مستقل و دارای هویت فردی مورداحترام به خانواده و والدین اثبات کند؛ پس والدین باید از توانایی و مهارت‌های لازم برای برخورد با نوجوانان در این سن آگاه باشند. به دلیل حساسیت این سن والدینی که فرزند نوجوان دارند بهتر است با روان‌درمانگر خوب در تهران در تماس باشند.

اهمیت روان‌شناسی نوجوان

روان‌شناسی نوجوان از جمله موارد مهمی است که باید توجه ویژه‌ای به آن شود. سن نوجوانی دومین مرحله زندگی فرد است و در شکل‌گیری رفتارهای فردی، تعاملات اجتماعی و عقاید نوجوان تأثیر بسزایی دارد. در این دوره نوجوان به‌عنوان یک فرد تقریباً مستقل، تازه وارد اجتماع می‌شود و ممکن است دچار بحران‌های روحی روانی شود.

ممکن است نوجوان رفتارهای کودکانه داشته باشد؛ ولی نباید با او مانند یک کودک رفتار کرد. کسب مهارت‌های لازم برای برخورد با نوجوان از جمله موارد بسیار مهمی است که می‌تواند بر آینده نوجوان تأثیر زیادی بگذارد. ناآگاهی و رفتارهای اشتباه والدین در برخورد با نوجوان می‌تواند موجب بروز آسیب‌های فردی و اجتماعی زیادی شود.

ضرورت مشاوره روان‌شناسی

مشاور نوجوان نقش بسیار مهمی در آگاه‌سازی والدین از نوع رفتار و کسب مهارت‌های رفتاری با نوجوان دارد. در حقیقت مشاور مانند پلی بین والدین و نوجوان است که می‌تواند ارتباط سازنده‌ای بین آنان برقرار کند، والدین با دیدگاه‌ها و نگرش‌های نوجوان آشنا می‌شوند و بر اساس دیدگاه‌های خودشان آنان را قضاوت نمی‌کنند. والدین از طریق کسب مهارت در این زمینه به این آگاهی خواهند رسید که تغییرات رفتاری نوجوان مانند پرخاشگری، انزواطلبی یا قلدری در نتیجه تغییرات دوره بلوغ و رشد است. خدمات مشاور روان‌شناسی نوجوان شامل موارد زیر است:

  • سلامت روان
  • ارتباط با خانواده
  • ارتباط با دوستان
  • بلوغ
  • نوجوانان در دنیای امروز
  • دانشگاه

روان‌شناسی مغز نوجوانان

به گفته دکتر فرانسیس جنسن عصب‌شناس حرفه‌ای لوب پیشانی مغز که مسئول کنترل احساسات و خلق‌وخو در انسان است در بلندمدت کامل می‌شود و در دوره نوجوانی هنوز به تکامل نرسیده است. به همین دلیل در دوره نوجوانی که فرد دارای احساسات قوی است به دلیل ضعف در لوب پیشانی و عدم تکمیل آن، نوجوان هنوز قادر نیست احساسات خود را کنترل کند. از طرف دیگر در همین سن رفتار والدین بر نوجوان تأثیر مستقیم دارد و مسیر زندگی او را شکل خواهد داد.

رها نکردن نوجوان

یکی از موارد بسیار مهمی که در روان‌شناسی نوجوان روی آن تأکید می‌شود رهانکردن نوجوان است. تنها گذاشتن نوجوان به حال خود می‌تواند آسیب‌های شدیدی به او وارد کند. از جمله این آسیب‌ها می‌توان به افسردگی، اعتیاد به اینترنت، مواد مخدر و اختلالات خوردن اشاره کرد. بهتر است اوقاتی از روز یا هفته را کاملاً به فرزند خود اختصاص دهید. با این کار نوجوان درک می‌کند که برای خانواده ارزشمند است و والدین به رشد فردی و موفقیت او اهمیت می‌دهند.

نکات روان‌شناسی تربیت نوجوانان

آشنایی با نکات روان‌شناسی تربیت نوجوان و همچنین توجه به جنسیت آنان تأثیر زیادی بر عملکرد موفق نوجوانان خواهد داشت. تربیت دختر و پسر مانند هم نیست و والدین باید به این نکته مهم توجه کنند. در ادامه برخی از مهم‌ترین نکات روان‌شناسی نوع برخورد با نوجوانان را معرفی می‌کنیم.

  • پرهیز از نصیحت زیاد
  • ایجاد فضایی برای تعامل
  • احترام به علایق و نگرش‌های آنان
  • آموزش مهارت‌های عاطفی
  • عدم کنترل نوجوانان؛ اما بصورت نامحسوس مراقب آن‌ها باشید
  • عدم مقابله‌به‌مثل با رفتارهای گستاخانه نوجوان
  • ریسک‌کردن با نظارت والدین
  • محبت بی‌قید و شرط
  • انگیزه دادن به نوجوان
  • تعیین قانون برای استفاده از شبکه‌های اجتماعی

جمع‌بندی

نوجوانی یکی از حساس‌ترین دوران زندگی هر فرد است و نوع رفتار والدین در این سن تعیین‌کننده موفقیت، شکست‌ها و آسیب‌های نوجوان در زندگی خواهد بود. آشنایی والدین با روان‌شناسی نوجوان یکی از ضروریاتی است که تمام والدین باید آن را فراگیرند. تغییرات جسمی و هورمونی می‌تواند موجب بروز تغییرات رفتاری و روحی متناقض در نوجوان شود. نوجوان در این سن با بحران‌های فردی و شاید اجتماعی مختلفی روبرو است و تلاش می‌کند خود را به‌عنوان فردی دارای هویت مستقل به دیگران اثبات کند. والدین از طریق مشاوره با روانشناس نوجوان می‌توانند مهارت‌های لازم برای برخورد با رفتارهای دوره نوجوانی را یاد بگیرند.

والدین آگاه از دلیل رفتارهای پرخاشجویانه نوجوانان مطلع هستند و نوع برخورد با آن‌ها را فرا می‌گیرند تا نوجوان از این دوره گذار به سلامت عبور کند. اگر می‌خواهید فرزند نوجوان شما این دوره بحرانی را با موفقیت طی کند باید با کسب آگاهی نوع رفتار صحیح با فرزندتان را فراگیرید. مشاوره با یک روان‌شناس باتجربه بهترین روش برای فراگیری برخورد مناسب با نوجوانان است. می‌توانید با مراجعه به وب‌سایت دکتر فاطمه مرادی روان‌شناس و درمانگر کودک و نوجوان اطلاعات بیشتری در این زمینه کسب کنید.