وبلاگ

اعتماد به نفس یکی از مهم‌ترین مهارت‌های زندگی است که در طول کودکی، شکل می‌گیره و نقش کلیدی در پیشرفت کودک در سایر مهارت‌های دیگه در بزرگسالی داره. اعتماد به نفس کودکان این فرصت رو می‌ده که خطرپذیر باشه و برای خواسته‌هاش، تلاش خودش رو بکنه و راه‌حل‌های جدید رو امتحان بکنه تا به موفقیت برسه. بنابراین اعتماد به نفس، نقش مهمی در پیشرفت کودک در آینده داره.

علل اعتماد به نفس پایین

معمولا کودکان اعتماد به نفس بالایی دارن. اما گاهی هم به کودکانی برمی‌خوریم که به خوبی بقیه عمل نمی‌کنن. علت‌های مختلفی ممکنه این اتفاق رو رقم بزنه از جمله:

حس عدم توانایی

بعضی از بچه‌ها ممکنه خودشون رو با بقیه‌ی دوست‌هاشون مقایسه کنن. وقتی متوجه می‌شن که در حد دوست‌هاشون خوب عمل نمی‌کنن، احساس حقارت و عدم توانایی می‌کنن. ممکنه مقایسه‌های پی در پی والدین، باعث بشه که خودشون رو نسبت به هم‌سن‌های خودشون بسنجن. در هر صورت، وقتی کودک در حوزه‌ای که براش مهمه، موفقیتی که نسبت به دوست‌هاش مدنظرش هست رو دریافت نکنه، احساس عدم توانمندی می‌کنه و اعتماد به نفس کودکان، خیلی پایین میاد.

افزایش فشار

هر چی سن کودک بیشتر می‌شه، مسئولیت‌های بیشتری رو بهش می‌سپارن. معلم‌ها و پدر و مادر، هر کدام خواسته‌ای از کودک دارن. مجموعه‌ی این خواسته‌ها، گاهی به کودک این احساس رو می‌ده که نمی‌تونه از پس همه‌ی اون‌ها بر بیاد و برای همین احساس عدم توانایی می‌کنه و اعتماد به نفس کودکان رو پایین می‌بره.

اثرات منفی اعتماد به نفس پایین

اگر اعتماد به نفس کودکان کم باشه، کمی ترس از شکست می‌تونه باعث بشه فرد تلاش نکنه و یا از قرار گرفتن در موقعیت‌های مختلف که می‌تونه باعث پیشرفتش بشه، اجتناب بکنه. کودک با اعتماد به نفس پایین، در دوستیابی مشکل داره، مدام خلقیات منفی مثل ترس، غم و اضطراب رو تجربه می‌کنه. این فرد انگیزه پایینی داره و ممکنه از تصویر بدنی خودش ناراحت باشه. حتی ممکنه در سنین پایینی شروع به برقراری رابطه جنسی و مصرف الکل بکنه.

نشانه‌های پایین بودن اعتماد به نفس

فردی که اعتماد به نفس پایینی داره، از فرصت‌های جدیدی که برای پیشرفت، بر سر راهش قرار می‌گیره، استقبال نمی‌کنه. چه بسا از پرداختن به کارهایی که توانایی بیشتری نسبت به دیگران داره، چشم پوشی کنه. مدام احساس ناامیدی و بی‌انگیزگی می‌کنه و علاقه‌ای به کارهایی که از پس اون‌ها به خوبی بر میاد هم حتی نداره. اون‌ها از شکست می‌ترسن و برای همین از خیلی از موقعیت‌هایی که احتمال شکست در اون باشه، اجتناب می‌کنه. کودک احساس می‌کنه کسی دوستش نداره و برای همین تعریف‌هایی که ازش می‌شه رو هم جدی نمی‌گیره.

راهکارهای افزایش اعتماد به نفس

در ادامه برای شما راهکارهایی‌ را آوردیم که به کمک آن‌ها می‌توان اعتماد به نفس کودکان را در افزایش داد:

عشق به فرزند

هر روز به فرزند خودتون محبت و کودک رو از علاقه خودتون مطلع کنین. کنارش بنشینین، به حرفاش توجه کنین و سعی کنین خوب درکش کنین. وقتی فرزند شما، مهر و علاقه شما رو به خودش ببینه، برای خودش ارزش بیشتری قائل می‌شه و اعتماد به نفس بیشتری هم می‌گیره. از طرفی وقتی بدونه که چنان حمایت و پشتیبانی گرمی در خونه داره، با جسارت بیشتری در جوامع بیرون از خونه حاضر می‌شه.

برای مطالعه مقاله «عدم کنترل هیجان و عادات رفتاری اشتباه» کلیک کنید.

مسئولیت‌ها و وظایف

سعی کنین همیشه وظایفی رو به کودک خودتون بسپارین. البته باید دقت کنین که آن وظایف در حد توانایی کودک باشه. اگر آن کارها خارج از توانایی کودک باشه، ممکنه اعتماد به نفسش رو بیشتر از قبل، از دست بده. اما سپردن وظایفی که در حد توانایی کودک باشه، احساس توانمندی و خودباوری رو در فرد زیاد می‌کنه.

استقلال

توجه به این نکته بسیار مهمه که همه‌ی آدم‌ها در هر سنی که باشن، خواهان استقلال هستن. این‌ که شما شرایطی رو برای کودک خودتون در نظر بگیرین که بتونه استقلال رو تجربه بکنه، به اون احساس خوب توانمند بودن برای در دست گرفتن وظایف خودش رو می‌ده. سعی کنین در حد امکان شرایطی فراهم کنین که کودک بتونه احساس استقلال بکنه. به عنوان مثال اجازه بدین خودش لباسش رو برای مهمونی انتخاب بکنه. یا اجازه بدین که کودک، در خرید لباس خودش، اظهار نظر بکنه و خودش تصمیم بگیره. در نظر گرفتن زمانی برای بچه‌ها که بتونن مستقل عمل بکنن، اعتماد به نفس کودکان رو تقویت می‌کنه.

مشکلات، فرصت

با کودک خودتون در مورد شکست‌ها صحبت کنین. به اون‌ها یاد بدین که شکست‌، لازمه‌ی رسیدن به موفقیته و فقط هشدارهایی هست که باعث می‌شه ما راهکارهای رسیدن به موفقیت رو درست‌تر انتخاب کنیم. شاید گاهی گفتن از شکست‌های خودمون برای کودک هم بد نباشه. فهمیدن این‌که همه‌ی آدم‌ها در زندگی شکست رو تجربه کردن، باعث می‌شه از شکست‌های خودشون احساس ناامیدی نکنن.

توهین به فرزند

به هیچ‌وجه فرزندان خودتون رو سرزنش نکنین و یا اون‌ها را در شرایطی قرار ندین که خودشون احساس تحقیر بکنن. مقایسه کردن با کودکان دیگه، سرزنش اون‌ها برای اشتباهاتشون، اعتماد به نفس کودکان رو به شدت کاهش می‌ده.

فرق اعتماد به نفس و خود شیفتگی

مواظب باشید که در جهت بالا بردن اعتماد به نفس کودکان، حد تعادل رو رعایت کنین. این‌ که شما فرزند خودتون رو خاص و یگانه کودک باهوش جهان بشمارین، اعتماد به نفس رو در او افزایش نمی‌ده، بلکه کودک رو به سمت خودشیفتگی و یا تکبر سوق می‌ده.

در معرض نمایش

شرایطی رو برای کودک فراهم بکنین که بتونه از توانایی‌ها و استعدادهای خودش صحبت بکنه و اون‌ها رو در معرض نمایش افراد دیگه قرار بده. اگر شعری حفظ کرده و یا موفقیتی به دست آورده، اون رو تشویق کنین که درموردش با دیگران هم صحبت کنه. این کار باعث می‌شه که فرد به توانمندی‌های خودش بیشتر معترف بشه و اون‌ها رو باور کنه.

سخن آخر

اعتماد به نفس کودکان، از مهم‌ترین مسائلی هست که در بحث تربیت بچه‌ها مطرح می‌شه. اگر بچه‌ها در سن کودکی به خودباوری و اعتماد به نفس برسن، در سن بزرگسالی عزت نفس رو تجربه می‌کنن و می‌تونن کارهای خودشون رو به صورت مستقل و موفقیت آمیزی انجام بدن. در این مقاله تلاش شد تا به نشانه‌های اعتماد به نفس پایین در بچه‌ها اشاره بکنیم و هم‌چنین اثرات منفی اعتماد به نفس پایین رو هم بررسی کردیم. راهکارهایی هم برای کمک به افزایش اعتماد به نفس کودکان در خانه، بیان کردیم. اگر هیچ کدوم این راه‌حل‌ها کمک کننده نبود، صحبت با یک روانشناس متخصص، ضروری خواهد بود.