یکی از مواردی که ممکنه در زندگی مشترک اتفاق بیفته جدایی والدین است. صحبت با کودکان در مورد طلاق یکی از مهم‌ترین مواردیه که باید توجه خاصی به اون کرد؛ زیرا کودکان حق دارن نسبت به این موضوع آگاهی داشته باشن و از دلایل جدایی والدینشون آگاه بشن. کودکان زیر 4 سال احتمالاً کلمه طلاق را نشنیدن و هیچ تصوری از معنای اون ندارن. در نگاه اول طلاق و کودکان مقوله دشواریه که آسیب‌های زیادی می‌تونه به کودکان بزنه؛ ولی گاهی در زندگی مشترک ممکنه جدایی والدین بهترین راه‌حل باشه.
شاید توضیح طلاق به کودکان دشوار باشه؛ ولی با روش‌هایی مناسب و مطابق با اصول روانشناسی میشه تا حد زیادی کودک را نسبت به این موضوع آگاه کرد. صحبت با کودکان درباره طلاق نشون میده که والدین برای فرزندشون احترام قائلن و نیاز دارن تا فرزندشون به چرا و چگونگی این قضیه آگاه باشه. در این مقاله از مجموعه مقالات روانشناسی، خانم فاطمه مرادی روان‌شناس و درمانگر کودک و نوجوان درباره اصول صحیح صحبت با کودکان در مورد طلاق اطلاعات مفیدی در اختیار شما قرار میده.
توضیح طلاق به کودکان
اگر زوجین به‌عنوان آخرین راه‌حل به این نتیجه برسن که بهتره از هم جدا بشن، کافیه تا حد لازم صبر کنن و فوراً آن را برای کودکشون بازگو نکنن. در این مورد کودک نیاز نداره تا از تصمیم شما مطلع بشه و بهتره برای صحبت با کودکان در مورد طلاق تا زمان مناسب صبر کنید.
چون کودکان در شرایط نامطمئن به‌درستی رشد نمی‌کنن و دچار سرخوردگی‌های روحی، روانی، ذهنی و حتی جسمی می‌شن. به همین دلیل لازمه قبل از توضیح طلاق به کودکان زمان زیادی را با کودک صرف کنید و به‌مرور شرایط را برای طرح قضیه آماده کنید.
صحبت با کودکان در مورد طلاق؛ طلاق و کودکان
طلاق در هر حالت یک موقعیت دردناک و چالش‌برانگیزه. حالا اگر در این موقعیت کودک یا کودکانی هم باشن قطعاً وضعیت پیچیده‌تر میشه. والدینی که درگیر طلاق هستن نمی‌تونن به‌طور مناسب به فرزندانشون و نیازهای مختلف اونا رسیدگی کنن. کودک روحیه‌ای حساس و آسیب‌پذیر داره و طلاق والدین می‌تونه اثرات مخربی روی اونا بذاره. به همین دلیل توضیح طلاق به کودکان باید در زمان مناسب و طبق اصول صحیح انجام بشه.
البته باید این موضوع را هم در نظر بگیریم که گاهی جدایی می‌تونه بهترین راه‌حل باشه؛ چون وقتی والدین نتونن مشکلات خودشون را حل کنن و کودک همیشه شاهد یک فضای متشنجه باشه، جدایی می‌تونه آرامش را در محیط خانه برقرار کنه. البته این بستگی به مدیریت والدین و چگونگی صحبت با کودکان در مورد طلاق داره. همین‌طور والدی که سرپرستی کودک یا کودکانش را به‌عهده می‌گیره باید بتونه تا حد امکان آرامشی نسبی برای فرزندانش فراهم کنه؛ چون درهرحال جدایی والدین احساسات کودک را زخمی می‌کنه.
بهتره با روش‌هایی اصولی فضای امن عاطفی برای کودک فراهم کنیم تا بتونه به‌مرور به دنیای اطرافش اعتماد کنه. البته برخی کودکان می‌تونن با این قضیه کنار اومده و انعطاف‌پذیری خوبی با طلاق والدین دارن. در چنین شرایطی مهم‌ترین چیزی که کودکان نیاز دارن آرامش، قوت قلب دادن و داشتن ثبات در یک برنامه منظم زندگیه. در این زمینه پیشنهاد می‌کنیم مقاله بحران طلاق و مدیریت تأثیرات آن بر فرزند را مطالعه کنید.
اصول صحبت با کودکان در مورد طلاق
برای بسیاری از کودکان کلمه طلاق معنا نداره. شاید یک کودک سه‌ساله تصویری از دوران بعد از جدایی والدین نداشته باشه؛ ولی کودک بزرگ‌تر یا نوجوان نگران اینه که بعد از جدایی والدین چه اتفاقی خواهد افتاد، زندگیش چه تغییری خواهد کرد و در آینده قراره با چه کسانی در خونه زندگی کنه.
بهترین روش اینه که خیلی ساده و روشن برای کودک توضیح بدید و اصول صحبت با کودکان در مورد طلاق را رعایت کنید. رفتارکردن به صورتی که انگار هیچ اتفاقی بین والدین نیفتاده بدترین حالتیه که می‌تونه به کودک ضربه بزنه. در ادامه بهترین روش‌های توضیح طلاق به کودکان را معرفی می‌کنیم:
1. پذیرش خشم و ناامیدی کودک
وقتی کودک بدونه که والدینش قصد دارن از هم جدا بشن حق داره در مورد آینده، افرادی که ممکنه جای یکی از والدین وارد زندگیش بشن و بسیاری از مسائل دیگه نگران بشه. پس لازمه احساسات فرزندتون را درک کنید و روش صحیح صحبت با کودکان در مورد طلاق در پیش بگیرید؛ چون بروز چنین احساساتی طبیعیه.
اگر کودک با شنیدن خبر جدایی والدین گریه کرد تلاش نکنید اونا متوقف کنید. گریه‌کردن می‌تونه فرزندتون را به‌صورت مقطعی تسکین بده. بادقت به صحبت‌ها و احساسات فرزندتون گوش کنید و نسبت به نگرانی‌هاش بی‌تفاوت نباشید.
2. توضیح طلاق به کودکان؛ کودک را از مهر خود نسبت به او آگاه کنید.
هنگام صحبت با کودکان در مورد طلاق با گفتار و رفتار به کودک نشون بدید که هر اتفاقی هم که در زندگی شما بیفته هنوز هم فرزندتون را دوست دارید و چیزی نمی‌تونه از علاقه شما نسبت به اون کم کنه. کودک باید به این اطمینان خاطر برسه که جدایی والدین نمی‌تونه چیزی از ارزش‌های اون به‌عنوان فرزند خانواده کم کنه و پیوند فرزند با هرکدوم از والدین ناگسستنیه.
3. مثل یک دوست صمیمی با کودکتون صحبت کنید
هر اتفاقی که بین زوجین رخ میده نباید بر برخورد اونا با فرزندشون تأثیر بذاره. موقع صحبت با کودکان در مورد طلاق هرکدام از والدین باید صمیمانه و خالصانه درباره مقوله جدایی خودشون با کودک یا کودکانشون صحبت کنن. حتی اگر لازم باشه و کودک هنوز بخواد دراین‌رابطه صحبت کنه باید این اجازه را بهش بدید.
4. صحبت با کودکان در مورد طلاق؛ کودک مقصر نیست
والدین نمی‌خوان درباره علت واقعی جداییشون با فرزندانشون صحبت کنن. اونا تلاش می‌کنن تا کودک را نسبت به این موضوع و اینکه هنوز مورد مهر و محبت والدین هستن آگاه کنن. چون کودکان نمی‌تونن به علت واقعی طلاق والدین پی ببرن ممکنه خودشون را سرزنش کنن.
والدین زمان صحبت با کودکان در مورد طلاق باید به کودک اطمینان خاطر بدن که فرزندشون در این قضیه هیچ تقصیری نداره و ازطرف دیگه احساسات خودشون در مورد همسر سابق را پیش کودک بروز ندن؛ چون موجب آشفتگی افکار کودک شده و بر رابطه کودک با والد دیگر اثر منفی می‌ذاره. باید به کودک نشون بدید که بهش اعتماد دارید و مطمئنید که اون می‌تونه با تغییرات آینده سازگاری پیدا کنه.
5. طلاق و کودکان؛ منفی‌نگری ممنوع
در جدایی والدین هرکدام از دو طرف خودشون را آسیب‌دیده می‌دونن. حتی اگر ضربه عاطفی سختی از همسرتون خوردید فرزند شما در این قضیه تقصیری نداره. براین‌اساس هنگام توضیح طلاق به کودکان نباید افکار و احساسات منفی که نسبت به همسرتون را دارید را به فرزندانتون منتقل کنید.
هنگام صحبت با کودکان در مورد طلاق و درباره همسر سابقتون انصاف را رعایت کنید. زمانی که کودک به صحبت‌های منفی و پرخاشگرانه والدین در مورد والد دیگر گوش می‌کنه تحت‌فشار روحی روانی و ذهنی زیادی قرار می‌گیره.
6. کمک به کودک در بیان احساسات
کودکی که شاهد جدایی والدینشه رفتارهایی پرخاشگرانه از خودش بروز میده. سعی نکنید احساسات فرزندتون را سرکوب کنید. برعکس باید گوشی شنوا برای حرفهاش باشید و اجازه بدید احساسات خودش را هر چیزی که هست بیان کنه. حتی اگر برای شما خوشایند نباشه.
جمع‌بندی
برخی والدین در زندگی مشترک بنا به دلایلی به نقطه‌ای می‌رسن که مجبورن گزینه طلاق را انتخاب کنن. دراین‌بین طلاق و کودکان دو نقطه مقابل هم هستن و روح و روان کودک در این فرایند آسیب می‌بینه. توضیح طلاق به کودکان باید در زمان درست انجام بشه و قبل از صحبت با کودکان در مورد طلاق باید کودک را برای پذیرش موضوع آماده کنیم.
از جمله اصول صحبت با کودکان اینه که اجازه بدید افکار و احساسات خودش را درمورد قضیه بیان کنه؛ حتی اگر برای شما ناخوشایند باشه. یکی دیگه از مواردی که باید رعایت کنید اینه که احساسات منفی‌تون نسبت به همسر سابق خود را به کودک منتقل نکنید. خانم فاطمه مرادی روان‌شناس و درمانگر کودک و نوجوان با سابقه درمان‌های موفق می‌تونه در این زمینه مشاوره‌های ارزشمندی به مراجعین بده. برای رزرو نوبت مشاوره به صفحه تماس با من مراجعه کنید.
