وبلاگ

همه‌ی ما در زندگی، زمان‌هایی رو تجربه کردیم که از شدت رنج‌ها و اتفاقات بدی که در زندگی میوفته، به ستوه میایم و دلمون می‌خواد که دیگه نباشیم. حتی خیلی وقت‌ها هم به مردن خودمون و یا از بین بردن خودمون، فکر کردیم. بعضی‌ها ممکنه حتی به فکر آسیب زدن و خود جرحی هم بیفتن. آسیب به خود ممکنه دلایل یکسان یا متفاوتی با خودکشی داشته باشه. بنابراین، افکار خودکشی و خود جرحی، ناشی از یک بحران شخصی جدی هست و نشون دهنده‌ی اینه که پایه‌های شخصیتی فرد دچار مشکل جدی شده که باید به اون کمک بشه. در ادامه به برخی از علائم وعلت‌های این افکار، اشاره می‌کنیم.

علائم و نشانه‌ها

افراد ممکنه به علت‌های زیادی، افکار خودکشی و خودجرحی داشته باشن. از جمله علت‌هایی که برای افکار خودزنی می‌شه به اون اشاره کرد، اضطراب و افسردگی هست. اما در کل علت‌هایی مثل احساس گرفتاری و ناامیدی، تجربه‌ی غم و اتفاق ناگوار، تجربه‌ی خیانت عاطفی و جنسی، تغییر خلق‌های پی در پی، تغییر در روال زندگی و الگوی خواب، افزایش مصرف مواد مخدر، علاقه و رغبت نسبت به کارها و امورد مورد دلخواه، ابراز احساس گناه و یا پشیمانی شدید، خرید اسلحه، مرتب کردن کارهای ناتمام و خداحافظی با دیگران، صحبت کردن درمورد سربار بودن با دیگران، از علائم و نشانه‌های افکار خودکشی و خودجرحی هست که باید به آن اشاره کرد.

علت افکار

این افکار به دلایل مختلفی ممکنه برای فرد بوجود بیاد. اما در حالت کلی، افکار خودکشی و خودجرحی وقتی برای فرد مطرح می‌شه که احساس بکنه که مشکلات زندگی، بیش‌تر از تحمل او هست. برخی از اتفاقات و وقایع، این افکار رو در فرد تقویت می‌کنه.

معمولا غم و اندوه، سواستفاده جنسی، مشکلات مالی، احساس گناه، طرد شدن و بیکاری، در حالت عادی می‌تونه خطر ابتلا به خودکشی و خود جرحی رو بیشتر بکنه. با این حال علت‌های دیگری هم برای خودکشی مطرح می‌شه به عنوان مثال: سابقه خانوادگی خودکشی و خود جرحی، تاریخچه‌ی بیماری روانی، احساس نا امیدی، نزدیکی به کسی که خودکشی کرده، احساس تنهایی، بیماری جسمی، استرس ناشی از تبعیض، اختلال شخصیت مرزی، اختلال استرس پس سانحه و آسیب تروماتیک، از علت‌های خودکشی و خود جرحی هست.

پیشگیری

راه‌های مختلفی برای پیشگیری از خودکشی و خود جرحی وجود داره. خونواد و دوستان فرد معمولا خیلی زود متوجه این افکار می‌شن و بنابراین می‌تونن راحت‌تر کمک کنن. آن ها باید مراکزی که می‌تونه بهشون کمک کنه رو به اون‌ها معرفی بکنن. وسایلی که با اون‌ها می‌تونن به خودشون آسیب بزنن رو از دسترس‌شان دور کنن. شرایط روحی آن‌ها را مرتب پیگیری کنن حتی وقتی که به نظرشان آمد که حال روحی آن‌ها بهتر شده. چرا که ممکنه بعد از بهوبدی نسبی، دوباره اقدام به خودکشی و یا خودجرحی بزنه. می‌تونین برای اون‌ها شماره‌های ضروری در دفترچه تلفن آن‌ها بنویسین که در مواقع لازم از اون ها استفاده بکنه. این شماره‌ها می‌تونه شماره اورژانس اجتماعی باشه و یک رونشناس مورد اعتماد.

درمان

افکار خودکشی علامت مشکلی اساسی هست. داروها و روان درمانی، رویکردهایی مانند درمان شناختی رفتاری، می‌تونه به فرد کمک بکنه. فرد رو برای تدوام شرکت در جلسات روان درمانی و مصرف داروهایش، ترغیب کنین. فاطمه مرادی روانشناس کودک و نوجوان شما را در این امر یاری خواهد کرد.

کاهش خطر

به جز کمک‌های حرفه‌ای که می‌تونه به فرد کمک بکنه، کمک‌هایی چون حمایت از شخص، توجه به او  و شنیدن صحبت‌هایش بسیار مهم هست. برای اون‌ها نقطه‌ی امنی باشین که بتونن افکارشون رو با شما مطرح کنن. تلاش کنین که اون رو برای شرکت در جلسات رواندرمانی راضی بکنین و ترغیب‌شان بکنین که جلساتشان را ادامه بدن. سعی کنین برای افرادی که افکار خودکشی و خودجرحی دارن، شرایطی فراهم کنین که بیشتر با دیگران در ارتباط باشن. باید برای روزمره آن‌ها برنامه‌ای در نظر گرفت که بتونن سرگرم باشن، کار مفیدی انجام بدن و توان و نیروی آن‌ها برای خودکشی و خودجرحی در جای دیگر استفاده بشه.

خط قرمزها

شاید برای شما هم جالب باشه که  اگر چه افکار خودکشی و خودجرحی از جای دیگه‌ای نشات می‌گیره اما، افراد در بعضی از شرایط به مراتب بیشتر از موارد دیگه این افکار به سراغشان میاد از جمله این موقعیت‌ها، تنهایی، هنگام مصرف الکل و مواد مخدر، گوش دادن به موسیقی غمگین، فکر کردن درمورد خودکشی و یا در شرایطی قرار گرفتن و یا رابطه با افرادی که دست به خودکشی زدند.

سخن آخر

افکار خودکشی و خودجرحی، از افکاری هست که ممکنه در ذهن خیلی از ما، اتفاق افتاده باشه. اما نکته‌ای که دارای اهمیت بسیار زیادی هست اینه که گاهی بعضی از این افکار، به عمل ختم می شه و ممکنه خطرات جبران ناپذیری برای فرد بوجود بیاره. برای همین توجه به علائم و نشانه‌های اختلال و توجه به زنگ خطرها، از اهمیت بالایی برخورداره. در این مقاله تلاش شد تا افکار خودکشی و خود جرحی را به اجمال توضیح داده و راه‌هایی برای پیشگیری از آن هم بیان کنیم.

من، فاطمه مرادی، کارشناس ارشد روانشناسی کودک و نوجوان کنار شما هستم تا رابطه‌ی بهتری با فرزندان خود داشته باشید.