یکی از معضلاتی که والدین به‌ویژه مادرها در سال‌های اولیه رشد کودک با اون مواجه میشن از پوشک گرفتن کودک و آموزش دستشویی رفتن کودکه. جداکردن کودک از پوشک یک مرحله مهم از زندگی اونه و اگر به‌صورت اشتباه انجام بشه می‌تونه منجر به عوارضی مثل بی‌اختیاری ادراری در سنین بالا، مثانه عصبی یا عفونت ادراری بشه و به دلیل تفاوت در ساختار بدنی و رشد کودکان سن پوشک گرفتن کودکان برای همه بچه‌ها یکسان نیست.
رشد کودک و آمادگی اون برای استفاده از دستشویی به‌جای پوشک تعیین‌کننده است. به همین دلیل ممکنه بعضی کودکان در سنین پایین‌تر و بعضی دیگه در سنین بالاتر از پوشک گرفته بشن. درهرحال کنارگذاشتن پوشک کودکان چالش بزرگی برای خانواده‌س و نیاز به آموزش داره. در این مقاله راهکارهای بهترین روش پوشک گرفتن در کودکان را معرفی می‌کنیم تا والدین و به‌ویژه مادرها راحت‌تر بتونن با این مسئله کنار بیان. خانم فاطمه مرادی روان‌شناس و درمانگر کودک و نوجوان در این زمینه می‌تونه راهنمایی و مشاوره‌های خوبی در اختیار شما قرار بده.
پوشک گرفتن کودک
یکی از دغدغه‌های مادران پوشک گرفتن کودک هست. باید بدونید که همه بچه‌ها در یک‌زمان مشخصی آمادگی جداشدن از پوشک را ندارن. کودکان دائم درحال‌رشد هستن و متناسب با سن خودشون مراحل مختلفی را پشت سر می‌ذارن. در سال‌های اول پوشک بخش جدانشدنی و یکی از نیازهای مهم زندگی کودکه. استفاده از دستشویی به‌جای پوشک یک موضوع بسیار مهمه که بسیاری از والدین از فکرش دچار استرس و نگرانی میشن.
در فرایند جداکردن پوشک از کودک صبور بودن والدین اهمیت زیادی داره و باید از انجام هر نوع تنبیه و تهدید خودداری بشه. کودک باید بدونه که خیس کردن لباس یا تختش اصلاً تقصیر اون نیست و این جزء مراحل طبیعی رشد کودکه. تحت‌فشار قراردادن و استرس واردکردن به کودک باعث ناتوانی اون در کنترل ادرار و درنتیجه شب‌ادراری می‌شه.
سن پوشک گرفتن کودکان
معمولاً کودکان بین 18 ماهگی تا 3 سالگی توانایی کنترل ادرار را به دست میارن. به دلیل تفاوت در توانایی‌های جسمی و رشدی کودکان، سن پوشک گرفتن اونا هم متفاوته و نمیشه زمان دقیقی برای همه کودکان تعیین کرد. البته علائمی وجود داره که نشون می‌ده کودک توانایی کنترل ادرار را به دست آورده و از نظر جسمی آمادگی لازم برای از پوشک گرفتن کودک مهیا شده. بعضی از نشانه‌های آمادگی برای جدایی از پوشک عبارت‌اند از:
- مقاومت کردن موقع پوشک شدن
- خیس نکردن پوشک بعد از خواب کوتاه روزانه
- توجه نشون دادن به والدین موقع دستشویی رفتن
- اظهار نارضایتی از کثیف بودن پوشک و درخواست تعویض اون
- توانایی بالا و پایین کشیدن شلوار با کمی کمک والدین
- مدفوع نکردن در طول شب
- توانایی درک و اجرای دستورات ساده تمایل کودک برای انجام تنهایی کارها
- وقتی کودک در حالت سرپا نگه داشته شده بتونه دستشویی کنه این یعنی اسفنکترهای کودک ارادی شدن.
- نگه‌داشتن ادرار تا زمانی که به سرویس بهداشتی برسه.
بنا بر گفته روان‌شناس‌ها از 2 سالگی تقریباً آمادگی از پوشک گرفتن کودک امکان پذیره؛ ولی اگر در این سن کودک هنوز لجبازی می‌کنه باید همچنان صبر کرده و به کودک استرس وارد نکنید تا آمادگی لازم را به دست بیاره. البته ذکر این مطلب هم ضروریه که دختربچه‌ها زودتر از پسرها دستشویی رفتن را یاد می‌گیرن؛ اگر فرزند شما پسره باید مدت بیشتری پوشک را تحمل کنید.
تاثیر آموزش دستشویی رفتن کودک در سن پایین
آموزش بهترین روش پوشک گرفتن در کودکان و دستشویی رفتن اونا در سنین پایین نه‌تنها والدین را از تعویض مداوم پوشک خلاص می‌کنه؛ بلکه موجب پرورش عادت‌های سالم و بهداشتی در اون‌ها می‌شه. از طرف دیگه در بلندمدت بر رشد اجتماعی و هیجانی کودک هم مؤثره. البته والدین باید بدونن که در زمینه سن پوشک گرفتن کودکان هیچ استاندارد مشخصی وجود نداره و نباید فرزند خودتون را با همسالانی که زودتر دستشویی رفتن را یاد گرفتن مقایسه کنید. پس دو عامل در این کار نقش داره:
- آمادگی کودک
- آمادگی والدین
اثرات آموزش زودهنگام از پوشک گرفتن کودک
آموزش دستشویی رفتن و جداکردن کودک از پوشک زمان‌بره و شما می‌تونید صبر کنید تا هر دو، هم والدین و هم کودک، آمادگی لازم را پیدا کنین و بعد از بهترین روش پوشک گرفتن در کودکان استفاده کنین؛ ولی از طرف دیگه اگر این آموزش زودتر شروع بشه می‌تونه اثرات مثبتی هم داشته باشه. در ادامه به بعضی از اثرات مثبت شروع زودتر آموزش‌های پوشک گرفتن کودک اشاره می‌کنیم.
- استفاده از توالت برای سلامتی کودک مفیده و به‌خاطر استفاده از پوشک دچار خارش و حساسیت نمیشه.
- استفاده کودک از دستشویی بازتاب تربیت صحیح کودکه.
- وقتی کودک یاد می‌گیره از دستشویی استفاده کنه مستقل و مسئولیت‌پذیر می‌شه.
- ایجاد مهارت خودکنترلی در کودک
بهترین روش پوشک گرفتن در کودکان
کودکان معمولاً در بازه زمانی 5/2 تا 3 سالگی یا کمی زودتر یا دیرتر توانایی کنترل مثانه‌شون را به دست میارن. مهم‌ترین نکته در آموزش پوشک گرفتن کودک اینه که از تنبیه و خجالت‌زده کردن کودک خودداری کنین. وقتی کودک لباس یا تختش را خیس می‌کنه نباید اونا تنبیه یا سرزنش کنین. کودک باید بدونه که این بخشی از روند طبیعی رشدشه؛ چون استرس و اضطراب یکی از دلایل مهمیه که کودک کنترل مثانه‌ش را از دست می‌ده. در ادامه بهترین روش پوشک گرفتن در کودکان را معرفی می‌کنیم.
1. آشنایی کودک با دستشویی رفتن و آدابش
اغلب بچه‌ها از آموزش دستشویی رفتن هیجان‌زده میشن. شما باید ابتدا کودک را با تمام مراحل دستشویی رفتن اعم از دمپایی پوشیدن، نشستن روی کاسه توالت، کارکردن سیفون و شستن دست‌ها بعد از دستشویی آشنا کنید.
2. پوشک گرفتن کودک؛ انتخاب چند روز متوالی برای آموزش
برای پوشک گرفتن کودک می‌تونید سه روز در هفته را به این کار اختصاص بدید تا دستشویی رفتن کودک را مدیریت کنید. این کار باعث منظم‌شدن آموزش می‌شه و کودک کم‌کم یاد می‌گیره خودش را کنترل کنه و از طرف دیگه نظم در سایر امور زندگی را هم یاد آموزش می‌بینه.
3. خرید لباس زیر
وقتی مشاهده کردید که کودک علائم آمادگی برای شروع آموزش را داره می‌تونید اون را به فروشگاه ببرید و لباس زیر مناسبی مطابق با سلیقه کودک براش بخرید. لباس زیر می‌تونه با طرح شخصیت‌های کارتونی موردعلاقه کودک باشه تا از این طریق برای پوشیدن لباس و آمادگی برای آموزش هیجان داشته باشه.
4. بهترین روش پوشک گرفتن در کودکان؛ عدم سخت‌‌گیری در روزهای اول
در روزهای اول آموزش پوشک گرفتن کودک احتمالاً کودک فراموش کنه دستشویی خودشا به شما اطلاع بده؛ مثلاً مشغول بازیه و بدون اینکه حواسش باشه لباسش را خیس می‌کنه. نباید اونا سرزنش یا تنبیه کنید؛ چون این کار باعث می‌شه اشتیاق دستشویی رفتن را از دست بده و با شما لجبازی کنه.
5. خداحافظی با پوشک
چند روز قبل از شروع آموزش پوشک گرفتن کودک به اون بگید که زمان خداحافظی با پوشک رسیده و باید از پوشکش جدا بشه. حتی می‌تونید برای تشویق کودک جشن خداحافظی با پوشک بگیرید و لباس زیر بهش هدیه بدید تا جایگزین پوشک بشه.
6. مشارکت تمام اعضای خانواده
آموزش پوشک گرفتن کودک فقط وظیفه مادر نیست و تمام اعضای خانواده باید همکاری کنن. با تقسیم مسئولیت بین اعضای خانواده کودک یاد می‌گیره که مجبور نیست فقط با یک نفر (مادر) به دستشویی بره و حتی در غیاب اون یک نفر می‌تونه از یکی دیگر از اعضای خانواده برای دستشویی رفتن کمک بگیره. پیشنهاد می‌کنیم مقاله توصیه های مهم جهت آموزش دستشویی رفتن به کودکان را مطالعه کنید.
جمع‌بندی
آموزش پوشک گرفتن کودک یکی از دغدغه‌ها و نگرانی‌های والدینه. به دلیل تفاوت‌های جسمی و رشدی سن پوشک گرفتن کودکان یکسان نیست و نمی‌تونیم استاندارد مشخصی برای شروع آموزش دستشویی رفتن کودکان تعیین کنیم. بر اساس نظر متخصصان بازه سنی برای شروع آموزش می‌تونه از 18 ماهگی تا 3 سالگی باشه که در کودکان با هم فرق می‌کنه. برای اینکه والدین و کودکان بتونن با موفقیت از این مرحله عبور کنن در ابتدا باید والدین صبور باشن و اطمینان حاصل کنن که کودک آمادگی لازم برای شروع آموزش را داره.
بهترین روش پوشک گرفتن در کودکان اینه که یک برنامه منظم برای این کار داشته باشین، به روش‌های مختلف کودک را تشویق کنین و چون در روزهای اول ممکنه کودک فراموش کنه و لباسش را خیس کنه، باید از سرزنش یا تنبیه کودک خودداری کرده و صبر پیشه کنین. شما می‌تونید با مراجعه به وب‌سایت خانم فاطمه مرادی روان‌شناس و درمانگر کودک و نوجوان از مشاوره و راهکارهای مفید برای این دسته از آموزش‌ها استفاده کنید.
