خانواده به عنوان مهم‌ترین جامعه‌ای که فرد عضو آن هست، به شمار میاد. جدای از این‌که هر کدوم از افراد در خارج از خونه چه وظیفه‌ای داشته باشن، مسئولیتهایی که در خونه داره مطرح هست و نباید وظایف فرد در بیرون، از اهمیتش کم بکنه. این‌که هر کدوم از افراد، در خونه چه مسئولیتی داشته باشن و نسبت به اون آگاه و در انجامش کوشا باشن، هم به روابط بهتر بین اعضا کمک می‌کنه. مشخص کردن مسئولیت ها در خانه، احساس مسئولیتپذیری رو در افراد تقویت می‌کنه.
مزایای تقسیم کار در خانه
کارهایی که همه روزه باید در خونه انجام بشن خیلی زیاد هستن. طبیعیه که باید برنامه ریزی صورت بگیره، که این کارها، بین افراد خانواده تقسیم بشه و هر کس یک گوشه از کارها رو انجام بده. این کار مزایایی رو داره که در ادامه به اون‌ها اشاره می‌کنیم.
انسجام، هماهنگی، وحدت
اگر همه‌ی وظایف خانه، بین افراد خانواده تقسیم بشن، افراد با هم احساس نزدیکی بیشتری می‌کنن. از این‌که همه‌ی اون‌ها دارن برای یک هدف مشترک کار می‌کنن احساس خوبی دارن و این داشتن هدف مشترک، خودش هم‌دلی و وحدت بین اعضای خونواده رو بیشتر می‌کنه و افراد احساس نزدیکی بیشتری با هم می‌کنن. به این ترتیب، تقسیم مسئولیت‌ها در خونه، به انسجام ساختار خونواده کمک می‌کنه.
سرعت عمل
اگر هر کدام از وظایف خانه، به یکی از اعضای خانواده سپرده بشه، سریع‌تر و در مدت زمان کم‌تری همه‌ی کارها انجام می‌شن. اما اگر مسئولیت ها در خانه تقسیم نشده باشه و یه نفر مسئول همه چیز باشه، کارها با سرعت کم‌تری روبه راه می‌شه و زمان بیشتری می‌بره.
افزایش مسئولیت پذیری
افراد در خانه، بنیادی‌ترین مسائل رو یاد می‌گیرن. یکی از ویژگی‌هایی که افراد باید یاد بگیرند، افزایش مسئولیتپذیری هست. اگر افراد در خانه وظایف مختلفی رو به عهده گرفته باشن و مسئولیتهایی رو به عهدش گذاشته باشن، روحیه مسئولیتپذیری در اون تقویت می‌شه. درواقع دادن مسئولیت ها در خانه، فرد را برای مسئولیتهای سنگین در آینده آماده خواهد کرد.
کیفیت بهتر، حال بهتر
وقتی کارها و مسئولیت ها در خانه تقسیم بشه، کیفیت کارها بهتر می‌شه. چراکه وقتی همه‌ی کارها رو یک نفر انجام بده، خستگی باعث می‌شه رابطه این فرد با سایر اعضای خونواده کم‌رنگ‌تر بشه و فرد در ارتباط با بقیه، حوصله‌ی کم‌تری داشته باشه. علاوه بر اون، باعث کم شدن کیفیت کارها می‌شه و ممکنه کارهای انتهایی از کیفیت خوبی برخوردار نباشن. اما با تقسیم مسئولیت ها در خانه، کسی خسته نمی‌شه و کارها هم با بهترین کیفیت انجام می‌شه.
راهکارهای سپردن مسئولیت
ممکنه شما تا امروز همه‌ی کارها رو خودتون انجام می‌دادید برای این‌که تصور شما این بود که باید همه چیز رو شما برای بچه‌ها فراهم کنین و اون‌ها به سختی نیوفتند. طبیعیه که تغییر این روند و روتین زندگی کار ساده‌ای نیست و نیازمند استمرار هست. اما این‌که چطور می‌تونیم بقیه‌ی اعضای خونواده رو با خودمون همراه بکنیم و اون‌ها با ما در این تغییر رویه‌ی زندگی همراه بشوند هم مسئله‌ی مهمیه. در ادامه به یک سری راه‌حل‌ها اشاره می‌کنیم.
درک بهتر افرد خانه
برای تقسیم مسئولیت ها در خانه، لازمه که ما وظایف رو بر اساس توانایی‌های افراد در نظر بگیریم. به عنوان مثال شاید برای کودک پنج ساله جارو کردن کار سختی باشه، اما جمع کردن وسایل بازی خودش، کار ساده و در عین حال جذابه. اگر وظایف افراد بر اساس توانایی‌های اون در نظر گرفته نشه، ممکنه از اون مسئولیت شانه خالی بکنه.
رندوم
شما می‌تونین برای جذاب‌تر کردن کارهای خانه از خلاقیت استفاده کنین. کارهای خانه رو روی برگه‌ی کاغذ بنویسین. افراد به صورت رندوم، یکی از برگه‌ها را برداشته و اون کار رو انجام بدن. این ترفند تقسیم مسئولیت ها در خانه، برای افراد می‌تونه جذاب باشه و برای همین مقاومت کم‌تری در انجام ندادن آنها داشته باشن.
برنامه ریزی
لازمه که علاوه بر مشخص کردن مسئولیت ها در خانه، روزها و زمان انجام آن مسئولیت هم نوشته شده و ثبت بشه. این‌کار باعث می‌شه افراد برای انجام اون کارها در برنامه‌ی روزانه خودشون زمانی رو در نظر بگیرن. وقتی اون‌ها درگیر برنامه‌ی خودشون باشن و در همون لحظه شما ازشون بخواید که کاری رو انجام بدن، مطمئنا براشون سخته و ممکنه با شما مخالفت هم بکنن.
قدر دانی
لازمه که از بچه‌ها به خاطر انجام‌دادن مسئولیت ها در خانه تشکر کرد. تشویق اعضای خانه به خصوص بچه‌ها، و همین‌طور تشکر و قدردانی از اون‌ها، ادامه‌ی کار رو برای شما و اون‌ها راحت‌تر می‌کنه. چه بسا یک جمله‌ی«مرسی که تو کارای خونه کمکم کردی» می‌تونه دریافت این کمک رو برای شما، همیشگی کنه.
صبر
در نهایت چیزی که مهمه، تقسیم مسئولیت ها در خانه و عملی کردن آن، نیازمند صبر و حوصله است. چه بسا کودک شما کاری رو که خودتون در نیم ساعت انجام میدین رو در چند ساعت انجام بدن. از اون‌ها دلسرد نشین و برای زودتر تموم شدن کارها، مسئولیت اون کار رو خودتون به عهده نگیرین. صبر و حوصله شما به مسئولیت پذیری اون‌ها کمک می‌کنه و مسئولیت ها در خانه بهتر انجام می‌شه.
سرزنش
حواستان به این نکته باشه که اگر مسئولیت ها در خانه تقسیم شد، کسی حق نداره به عملکرد کسی ایراد بگیره و اون رو سرزنش بکنه. ممکنه در ابتدا، کارها به همون کیفیتی که ما مدنظرمون هست انجام نشه، اما نباید کسی رو سرزنش بکنید. سرزنش، افراد رو برای ادامه‌ی همکاری و عملکرد، دلسرد می‌کنه.
حد تعادل
نکته‌ی آخری که باید به آن دقت کنین اینه که حد تعادل رو در تقسیم مسئولیت ها در خانه، رعایت کنین. شما نباید تمام مسئولیت‌ها رو خودتون به عهده بگیرین که در این صورت نه تنها مسئولیتپذیری رو در اون‌ها، تضعیف می‌کنین، بلکه اعتماد به نفس اون‌ها رو هم برای انجام کارها، کاهش دادین. از سوی دیگه، سپردن همه‌ی مسئولیت‌ها، به اون‌ها این حس رو می‌ده که شما اون‌ها رو رها کردین. ممکنه احساس تنهایی بکنن و حس کنن برای انجام همه‌ی کارها، توان کافی ندارن. پس باید در سپردن مسئولیت ها در خانه، دقت کافی داشته باشین و حد تعادل رو رعایت کنین.
سخن آخر
یکی از مسائل مهمی که در خانواده مطرح هست اینه که چرا همه ی کارها رو یک نفر انجام می‌ده و بقیه تقریبا همه‌ی کارهای خود رو به او می‌سپارن. تقسیم مسئولیت ها در خانه بسیار مهمه. این اتفاق، افراد رو برای آینده مسئولیت‌پذیر می‌کنه، کیفیت کارها رو بیشتر می‌کنه و از خستگی یه فرد خاص در خونه جلوگیری می‌کنه. به این ترتیب مزایای زیادی برای این تقسیم مسئولیت وجود داره اما موانعی هم در این راه وجود داره و ممکنه بقیه‌ی افراد در ابتدا همکاری نکنن اما به مرور، با انجام ترفند‌هایی که در مقاله گفته شد، می‌تونین بقیه رو با خودتون همراه بکنین.
برای کسب اطلاعات بیشتر از سایت فاطمه مرادی روان‌شناس کودک و نوجوان برای مطالعه سایر مقالات دیدن نمایید.
